1983 Lichtmis donker, den wordt de boer n pronker

Vandoage, 2 feberwoarie, is t Lichtmis.

Dat zellen de mainsten wel nait meer waiten.

Mor mit Lichtmis gedinken wie de dag van Maria’s zuvern, noa de geboorte van Christus.

In t Letien hait dat ‘Purificatio Marie’. Doar zit t woord puur, zuver, in.

Der stonden op Lichtmis aaltied de wereld keerzen op t altoar te branden; doar komt de noam ‘licht’-mis vot. In vrouger joaren wuir der, noa de mis, feest vierd. En nait zo’n klaain beetje ook! Assmis was t gek genog, leek

t glad n kirrejacht!

En t kostte de lu ook gaauw n kabbe geld.

Hierom, die wil Lichtmis houwen

moet zich niet te veel betrouwen

op een lichte vrouwekeurs

want zij dunt een dicke beurs!

Och, vrouger was der bie winterdag, noa old en nij, nait veul te beleven.

En haalfschaid Kerstdoagen en t veujoar, den wuir t wel weer ais tied veur de mainsten om even uut de kedde te wezen.

Ik haar van aal dij dingen ook vast gain wait had, as ik nait huusdokter west was op n dörp, doar touvalleg net Elsie, Mans Wiengoard’s vraauw, woonde.

Elsie Laanklief, zo nuimden z’heur, omdat zai zo’n laange, dunne sprikke van n vraauwmìns was.

t Wazzen Roomsen, de Wiengoards. Boerenvolk.

Zai stonden nait voak bie dokter op stoebe, der was nait veul zaikte bie Wiengoard. En boetendat, mit de mainste kwoaltjes konden zai zokzulf wel redden.

Mor ainmoal sjoars, op Lichtmis, doar kon ik vergif op innemen, ainmoal sjoars kwam Elsie Laanklief der aanzetten.

“Goidag,” zee Elsie den, “goidag, t is al wéér Lichtmis, en ik docht dat ik mor ais even noar joe tou mos. t Is ja de dag dat Maria zok zuverd het. En den mout ik ter ook ja wel wat aan doun. Ik bin vanmörn al bie meneer pestoor west veur mien ziel en nou kom ik bie joe veur mien liggoam.

Nait dat mie der wat mekaaiert, ik lus geern wat eten, mit de deurgang is t ook in odder en k heb naarns gain knobbels of kloeten.

Mor mie ducht dat ie mie de blouddrok mor even opnemen mozzen en mie d’oren uutspoiten. Den kin ik ter wel weer n joar mit tou.”

Ieder joar op Lichtmis t zulfde verhoal! Elsie en ik pruiten den aaltied de nijchies even aanmekoar vast. Hou t mit de kinder ging, – der wazzen n stôk of zeuven – over de boerderij en over t vai.

En noatuurlek over t weer.

As t dokeg was zee Elsie aaltied: “Lichtmis donker, den wordt de boer n pronker.”

Dat betaikende dat t den n hail best joar veur de boeren worden zol.

Mor as t vroor dat t knapte en t mooi winterweer was, den haar zai heur proatje ook wel kloar: Lichtmis helder en kloar geft n goud roggejoar.”

De blouddrok was aaltied in odder. Nait te hoog en nait te leeg, net zo as t wezen mos.

En den mozzen d’oren uutspoten worden.

“k Heb ter al n dag of wat n poar druppen eulie inlopen loaten.

k Was de leste tied wat doveg, der zel wel n dikke probbe inzitten.”

Ieder joar t zulfde.

En as der ais nait zo veul uut kwam, den was Elsie der glad sneu onder.

“Dat vaalt mie òf, k haar docht dat ter veul méér in zitten zol.

En t rekentje dat ie schrieven komt ter gelieke goud om. Begrotelk geld.

Mans zee ook al dat ter wel n dikke probbe veur zitten zol, want hai von mie zo doof as n kwaddel worden.”

En as Elsie Laanklief den zo in de spreekkoamer te sputtern zat den begrootte mie t zulf ook dat ter gain dikke probbe uut kwam.

In loater joaren heb ik ter wel ais veur zörgd dat ter in de komme n dikke probbe voel lag, al veur dat ik mit t oren spoiten begon.

Dij haar k den al n dag of wat opborgen van aine dij d’oren goud dicht zitten haar.

En houveul te dikker de probbe voel was dij Elsie in t kommechie liggen zag, des te beter zai noatied weer heuren kon. Op Lichtmis, joa, den dink ik aaltied nog even weer aan Elsie Laanklief en den goan in mien herinnerns de wereld waarme lichies branden.