t Was midden in de nacht, zo’n fiefteg joar leden. Routdonker was t.
De sneltraain van New York noar t westen van Amerikoa roasde der mit n voart over.
Henry, de masinist, loerde deur de veurroede noar de raails, d’ogen deden hom der zeer van.
Hai kon doar boeten ook nait veul zain.
De baaide laampen veur aan t lokomotief gaven nait veul licht: n poar tree veur de traain uut schoven twij lichtvlekken spoukachteg over t spoor. t Was net of z’as blinden deur de nacht stoven. Overdag was t mooiste weer van de wereld west. t Was glad n oardeghaid om zó deur Amerikoa hìn te rieden. Langs hoge baargen wazzen ze hìnreden en deur uutgestrekte prairies, deur dichte bozzen wazzen z’hìn komen en deur vruchtboar baauwlaand en gruinlaand.
“Wat hevve toch n mooi laand,” haar Henry zegd tegen John, de stoker, dij noast hom ston.
Mor de leste poar uur was t weer omsloagen: t was noodweer worden!
De regen kwam mit bakken vol uut de locht en der waaide n störm mit nou en den orkoankracht.
Hier en doar lag der al zoveul woater op t spoor dat de sneltraain der deur òfremd wuir. t Weerlochtte aan ain stok deur en dunderslag op dunderslag knapte en roatelde in swoare sloagen en knitters rondom de sneltraain. t Was nait te hopen dat ter wat biezunders op t spoor liggen zol, omreden der was gain remmen tegen aan.
Mor inains … wat was dat doar, op de raails, stoef veur t lokomotief!
Henry wos nait wat e zag. Wat veur gedoante luip doar veur de traain aan?
Lopen? Nee, t was gain lopen, t was meer runnen en springen en wuppen. Dat beston toch nait! En mit zo’n voart!
Kiek, dij gedoante schopte mit zien bainen en zwaaide mit zien aarms. Henry ston stokstief van schrik, hai kon der gain geluud uutkriegen. John haar niks in de goaten, dij haar t veul te drok mit zien vuur, dij schepte d’aine schobbe vol kolen noa d’aandere der in. Henry kon zien ogen nait van dij gedoante òfholden. Was dit wat uut n aandere, uut n hogere wereld, hier midden in Amerikoa, in t baalke duuster?
Ondertied roasde de traain mit koegelsgeweld op n brogge òf, dij over n braid kenoal lag: nog n kilometer of wat, den zol de traain der overhìn rabbeln.
John, de stoker, haar nou eerst genog kolen in t vuur smeten en kwam noast Henry stoan.
Hai keek deur de veurroede noar boeten.
Mor wat was dat …? Mien laive tied, doar runde ja aine veur de traain uut!
“Ho! Ho! Stoppen, votdoadelk stoppen!’’ ruip John. Op t zulfde ogenblik kwam der weer leven in Henry: hai gooide de rem der op. De traain schoof aal gierend nog n hail ìnde deur, mor kwam in t lest dicht bie de brôgge tot stilstand. Men kon t woater in t kenoal al te keer goan heuren!
Aine van de kondukteurs sprong vot noar boeten en luip in draf noar veuren tou, woar de masinist en de stoker noast t lokomotief stonden. “Mekaaiert ter wat aan?’’ ruip e.
Henry en John wozzen eerst nait wat ze zeggen mozzen: de gedoante van zopas was nait meer te zain! Mor der mos toch wel n verkloaren veur komen. Dou kondukteur t verhoal aanheurd haar, lagde hai de baaide manlu uut: zowat beston ja nait, dat mozzen vervast verbeeldens west hebben!
Mor John perbaaierde aal mor deur t duustern hìn te kieken, noar de brôgge. Woarom hai dat dee kon e loater nait goud zeggen: t was net of e noar t kenoal tou trokken wuir!
Mit n störmlanteern ging e der op òf noar de brôgge tou. Dat wit zeggen: tot woar de brôgge legen haar! Der was gain brôgge meer, dij was deur t woeste woater mitsleurd. Hailemoal uut stuur runde hai weerom en vertelde t aan d’aandern.
“Vrumd,” zee de kondukteur, “mor k zol in aals geval de laampen van t lokomotief mor ais noakieken.” De stoker dee t, mor hai kon der gain biezunders aan vinden. Zo te zain was alles in odder.
Mor wat bewoog doar in de laampe?
“Manlu, komt ais kieken!” ruip e.
In de lanteern zat n grode motvlinder.
Dij flotterde aal ogenblikken tussen t glas en de reflektor veur t licht langs en was den as n donker spouk zichtboar op d’spoordiek!
Nou mag men van dit woar gebeurde verhoal dinken wat men wil.
Mor ain ding is wel wizze: veur de meer as twijhonderd traainraaizegers wazzen der op dat ogenblik wel minder daaier op de wereld as dij motvlinder!
Kraanten hebben der vol van stoan, destieds.
Beleef je de toal, cultuur én t landschop van de Veenkelonies!