1984 Groat in de keel

Hielko het n aigenoardege menaaier van proaten, slim aigenoardeg.

Hai prat, eerstens, aaltied twij- of drijmoal zo langzoam as n aander.

En, twijdens, hai dut dat mit n wat hoog, vraauwlu-achteg stemgeluud in ainder noot en taim. Hielko komt wat zeurderg en plazerg over, joa, glad wat jeuzelachteg. En as t hom ais wat tegen lopt, och gunst, den binnen t ja niks aans as kloaglaidern van Jeremioa. Zo as dat moal, dou hom der n groat in de keel schoot.

Mit vis en benoam mit heerns haar Hielko nooit wat op had, gain spier. As kind al haar hai der n òfkeer van had. Zo’n glidderg stok raauwe vis, Hielko kon zok ter wel veur schudden.

“Aar-re-gaat,” jeuzelde Hielko den, “wel vret nou raauwe vis!” en den keek hai der bie uut of wollen z’hom vergeven. Mor verleden zoaterdagmiddag het Hielko den veur t eerst van zien leven vis pruifd.

En votdoadelk ook veur t lest!

“Moust toch ais kieken, Hielko, wat n lekker schelvissie ik hier heb, moust toch ais kieken, pruif der toch ais n stokkie van,” haar Hielko’s Oaltje al n moal of wat zegd.” Moust ter toch ais n klaain stokkie van pruiven.

t Smoakt as kuut en lever. Waist nait haalf hou lekker dat wel is.” En zai haar zok van zoaleghaid om de mond slikt.

Nou mos Hielko heur noageven dat t wel goud rook, in aals geval beter as zo’n glidderge zoerheern. “Nou, n klaain stôkkie den, n hail klaain stôkkie,” haar Hielko taimd. Mor Oaltje haar hom vot n best stôk doan. En dou was t vot mis!

n Dikke groade was Hielko in de keel schoten en dij zat zo vast as n huus.

Hielko aal mor aan t sloeken en mit de vingers in d’haals, dat hai kokhaalsde der van.

Mor wat ter ook lös kwam, de groade nait.

En t dee hom nog goud zeer ook!

“Wat nou,” piepte Hielko, “wat mout ter nou gebeuren, Oaltje?”

“Wie mouten de dainstdounde dokter mor even bellen en vroagen of wie der even mit komen kinnen,” zee Oaltje. De kraande wuir der biepakt om te kieken wel dainst haar. Mor dokter haar t niks in de reken en schoor zok ter òf.

Hai zol mor goud wat kouke en dreuge stoede eten, den zol t vanzulf weer overbetern. Oaltje was der eerst wat sneu van en even loater wat nareg.

Zai luit dokter der ja nait om komen, zai wol ja zulf wel even mit Hielko bie hom komen. “Kouke en dreug brood,” zee dokter, “en doarmit basta.”

“n Dokter van niks,” mainde Oaltje tegen Hielko. En zo was t ook.

Mor t draaide der op uut dat ter hail wat kouke en dreuge stoede deur Hielko’s haalsgat hìnwurgd wuir. Mor t holp aalmoal niks.

Aanderdoagmörns dee t hom nog gloepende zeer. Mor dou was zien aigen huusdokter der gelokkeg weer en Hielko mog vot wel even komen.

Oaltje en Hielko der op òf. Dokter loerde hom mit n lichie en mit n spaigeltje in d’haals, mor hai kon niks vinden.

“Drij doem onder d’hoeke, doar vuil k hom prikken,” taimde Hielko.

“Joa,” ruip Oaltje, “drij doem onder zien hoeke, doar vuilt Hielko hom prikken. Ie mouten der nog mor even goud noar zuiken dokter, hai zit ter vervast nog!”

Mor dokter was verstandeg en zee dat zai der mor even mit noar t zaikenhuus mozzen, noar de keeldokter tou. Dij kon der veul wieder in kieken as hai.

En zodounde raaisden Hielko en Oaltje noar t zaikenhuus tou.

t Is n hail gedounte en gehaaister west. Der mos eerst n foto nomen worden en dou bleek de groade zat goud daip vot. z’Hebben Hielko nog even weg moaken mouten en hai mos der ook nog n nacht blieven.

Dou t aalmoal achter de rôgge was en Hielko weer op zoal was, mos Oaltje bie de keeldokter komen. Dij was nait tevreden, omreden hai haar mor n klaain stôkkie van de groade te pakken kregen, t mainste mos der nog inzitten.

“k Bin baange da’k ter nog weer bie mout,” zee hai.

Hielko was intied zo’n beetje weer biekomen en lag wat te stìnnen en te sloeken, net zo as hai dat de leste twij doage doan haar.

Oaltje en de keeldokter stonden der bie. Oaltje vol meelieden en de keeldokter wat nareg dat hom dij groade ontkomen was.

Inains begon Hielko mit zien vingers in de mond te foeveln en te pulen, kokhaalsde n moal of wat uutbundeg en nait zaachtzieden en … haar de groade te pakken!

“Kam-me-road, doar heb k tie,” jeuzelde hai nog langzoamer en plazerger as aans.

Nou, dat was n oplochten, dat wil k joe vertellen.

Dag der op mog Hielko noar huus.

Mor deur zien getaimel en langsoame geplaas kon elkenaine hom al, op d’òfdailen.

Dou zuster smörnsvroug mit t broodeten op zoal kwam kon elks kriegen wat hai hebben wol. d’Aine wol griesmelen brij; d’aander twij stoetjes mit keze.

“Mor,” zee zuster, “veur Hielko heb ik hier n olderwets lekker schelvissie!”

t Hoge jammern en kloagen van Hielko’s stemgeluud ging verloren in t gebrul van d’aander lu op t zoal.

Mor Hielko von “t háááil-nait-lolleg, zuster hur!”