1984 Hest dat peerd nog?

Kwam ik van de week ol Jan Pathuus warempel nait nait tegen!

k Haar hom in gain joaren zain, mor k zag votdoadelk dat hai t was.

Hai mos nou toch al zo’n beetje tegen de negenteg lopen, mor dat kon je nait aan hom zain. t Was nog dezulfde laange en staaile Jan Pathuus van vrouger. En ook nog dezulfde kurendriever. Ik wos nog hail goud hou hai joe in vrouger joaren de staarkste verhoalen vertellen kon, doar hai zok zulf haalf dood om laggen dee.

En toch haar hai n stoer leven had. Hai was al vroug wedeman worden en n stok of wat van zien jonges haren nait recht om liek wild. Dat zodounde was t aignlieks n groot wonder dat Jan Pathuus aal tied zoveul plezaaier in t leven haar. Mor hai was nait stôkkend of dood te kriegen. t Kwam ducht mie dails omdat hai zo’n montere, vlogge noatuur haar en dails omreden hai t aalmoal makkelk overgeven kon.

Luip ter wat mis in zien huusholden of op zien laand, den keek Jan Pathuus der even hail sekuur noar. En as hai der wat aan verbetern kon den dee hai dat vanzulf wel; mor zo nait, den was t nait aans, den mos t zo wezen.

Den trok Jan Pathuus wat mit de scholders en luip floitend wieder.

As k hom zag, den mos k aaltied dinken aan n woord uut de Biebel, woar van aine zegd wordt, – ik main dat dat de koamerling uut t Morenlaand, Ethiopië, was, dou hai Filippus tegenkwam – : hai ging zien weg mit bliedschop!

En ook dit moal was t zo.

Zien ogen glommen van opgewekthaid, de kroezen en de vollen in zien gezichte wazzen ain en aal vrundelkhaid.

“k Heb n mooi verhoal veur die, mien jong,” zee e, “en t is nog woar gebeurd ook, woord veur woord. Ik was dou n jong van zo”n vattien, vieftien joar. t Is dus al wel even leden. Mien grootvoader haar dou n klaain boerensteechie achter op Westerwòl.

Doar woonden destieds veul meer van dij keuterboertjes op ain-peerds-ploatskes.

In t dörp woar mien grootvoader woonde, doar huil ook n Graddus tou, ook n klaain boertje. En wat dij uutvreten het … Wilst t heuren of nait?”

“Vertel mor op, Pathuus,” zee ik, nijsgiereg.

“t Was noatuurlek n hail aander tied as nou, dat moust nait vergeten.

Mor goud. Boer Graddus mos op zien menaaier aaltied twij moal in de week noar n vergoadern tou, in t café op t dörp.

Of t nou zummerdag was, of winterdag, Graddus mos twij moal in de week vot.

Wat veur vergoaderns dat wazzen, dat wol hai nait kwiet, alderdeegs nait aan zien aigen vraauw. Twijmoal in de week ging Graddus der op òf. En twijmoal in de week kwam hai den soavends loat doen in huus, d’aine moal mit n snee in t oor, d’aander moal totoal bezopen.

In t begun haar zien vraauw allain mor wat op hom mottjed. Mor van zowat trok Graddus zok nait veul aan, zokswat haar hai niks in de reken.

Nou, as dat den nait holp, den zol zai hom wel ais even aans aanpakken!

En ieder moal noatied, as Graddus dronken in huus kwam, ston zai achter de deure en trok zai hom der n poar bésten over, mit de bezzem, net zo laank tot Graddus op t stro in koustaal lag.

Op n mörn dou Graddus weer nöchtern was, nam hai n besluut.

n Vast besluut!

Zó kon t nait langer. En hai wos der wel road op.

 Hai haar n peerd dij aaltied mit de poten achteruut sluig.

Op n oavend, dou hai hom weer goud om haar, ging Graddus weer op huus aan.

Mor hai was nait zo doen dat e lewaai muik, nee, hai luip hail verzichteg en zachies noar d’peerstaal tou t huil t peerd ter uut.

Dij zette hai mit t gat noar de boetendeure tou. Dou t peerd ter goud en wel ston begon Graddus te zingen en te roupen van Siene dij hom lös loaten zol, pom pom!

Deure vloog open en de vraauw stoof der uut, de be zzem in d’haand.

t Peerd schrok en trapte achteruut …

De vraauw was in ainmoal dood, net zoas Graddus zok docht haar.

t Haile dörp. kwam op de begraffenis.

Ik mog ook mit, mit mien grootvoader.

Doar ston Graddus, in t swaart vanzulf en zo nöchtern as wat.

t Vrumde was dat as de vraauwlu hom d’haand langden om hom te kondeleren, dat Graddus nikkopte. Mor as de manlu hom d’haand langden, dat hai schudkopte.

Doar begreep ik niks van.

Mor mien grootvoader begreep t wel. Hai laagde der wat om, dou hai mie t vertelde.

De vraauwlu haren aalmoal zegd dat ze mit hom mitleefden en mitvuilden.

En den haar Graddus nikkopt van: “Daank joe wel!”

Mor de manlu vruigen hoast aalmoal: “Hest dat peerd nog, Graddus? En mag wie hom wel n moal van die lainen?”

En den haar Graddus schudkopt!

Jan Pathuus bolderde t uut van t laggen om zien aigen verhoal.

Hai sluig mie op de scholder en ruip: “Dij Westerwoldse boertjes, doar zitten kuren in, mien jong, dij binnen nait veur ain gat te vangen!”

Dij Jan Pathuus, t was ain en aal opgewekthaid en monterhaid. Ik keek hom noa dou hai vot luip en ik docht: hai gaait zien weg mit bliedschop.