1989 Van aiveghaid en van n benaauwde borst

Zo soavends loat mag ik geern t laand even achteruut lopen. Dat heb ik mien haile leven al geern doun mogt. Wat is t den mooi stil, doar midden in t veld.

Damp en dook drieven bedoard in dichte slieren over t daip, kroepen, glad onverschilleg, net of heur t niks aangaait, tegen daipswale omhoog en sweven over de loane, over t laand, swiegend en veurnoam. Zunder woord, zunder wieze verswinden ze doar in t donker. Stil is t den. Allent n vogel, dij wakker worden is, geft n klaain geluudje. In de verte heur ik t blavven van n hond. n Gehaaimzinnege, stille wereld. En stil is t ook in mie. t Dörp is nait meer te zain. Hoog boven mie stoan de steerns en wiederop is de moane, dij as van zulver is.

Ik bin den even hailemoal allain. Joa, den bin ik echt even hailemoal allain op de wereld. De steerns, woar-van ik wait hou groot ze wel binnen, en de moane doar boven en ik hier onder. Wat vuil ik mie den klaain. En hou wonderliek of t ook is, den komen wie ook nog even aan de proat. t Is net of ze zeggen: doe heurst ter ook bie, jong hur. Wie hier boven holden dien wereldje wel in de goaten. En as t knipt en weer knipt, den strooien wie hoop en moud noar die tou.

Den komt ter inains n kracht op mie òf, n kracht, dij zok mit mien leven bemuit, dij daip in mie deurdringt. Dat is wat van d’aandere wereld, van d’aiveghaid. En inains bin ik den nait meer allain. Den wait ik dat ter méér in en om mie tou is, as t gewone, doagliekse gedounte. En den is t net of ik ol Lammie Pothof weer proaten heur. Lammie Pothof, woar ik soavends en snachts zo voak hìn mos.

t Loantje achteruut, t daarde huus aan t daip, doar woonde Lammie Pothof. Lammie mit heur benaauwde borst.

Lammie woonde doar hailemoal allain, sunt joar en dag al. Heur man was noa d’oorlog nait weerom komen uut Duutslaand -haar n bom op de kop had, zo as Lammie zee- en heur jong was deur n auto doodjagd, n zetje loater. Wat haar zai t doar stoer mit had, slim stoer. Mor Lammie was der wel weer overhìn komen, hail stoadeg aan. Allent n benaauwde borst haar ze der aan overholden. Veuraal bie zummerdag, den was t slimste. t Vol heur zó mor aan. Doodsbenaauwd was zai den. In dij tied wazzen der nog gain kapsuultjes en verstoevers, dij ze der tegenswoordeg veur hebben. Nee, as Lammie zo benaauwd was, den mos ik der wel op òf. Der zat niks aans op. Lammie belde mie den. Dat kon, omreden zai haar telefoon nomen. Ik haar doar zulf op aandrongen, dat zai telefoon nemen zol. Veur dij tied ging t zó: der lag n taauw van Lammie’s huus noar dij van buurman Hinderk. Dij taauw zat n vaarfbuzze aan vast. As Lammie den zó benaauwd wer dat dokter der heer mos, den trok Lammie aan t taauw en den rabbelde de vaarfbuzze in Hinderk zien koarnhuus. Dij sprong den vot op fietse om mie op te hoalen. Doar ging voak nogalwat tied overhìn. Doarom von ik dat Lammie zulf telefoon nemen mos. Lammie was doar nait hail happeg op -aal geldkostens- mor in t lest mos ik mien gang den mor goan. Ik heb dou n braif noar de P.T.T. schreven. Dat holp in dij tied nog meroakel: n week of wat loater was t al veurmekoar.

As ik eerlek wezen mout: ik heb der ook wel ais spiet van had, dat ik zo achter dij telefoon van Lammie aanzeten heb. k Heb mie der wel n beetje mit in de vingers sneden, omreden Lammie belde nogal ais. Veul gaauwer as aans. Zo is t komen dat ik soavends en snachts zo voak noar Lammie tou mos, benoam bie zummerdag.

“Kump nog mor even, dokter.” Ik heur t nog. Soavends loat, as de telefoon ging, den was dat voak Lammie. Hiemerg en poesterg kwam der: “Kump nog mor even, dokter.” Lammie zee heur noam der nooit bie. “Kump nog mor even dokter” is veur mie Lammie. Lammie mit heur Westerwoldse toaltje.

Den snitterde ik der nog mor even hìn. Om heur n spoitje te geven. Dat duurde aaltied wel even. Zo’n spoitje kon je der mor nait zo vlotweg, ain, twij, drij injapsen, nee, dat mos hail bedoard gebeuren. Den mos je de polze vuilen of t haart nait op de loop ging. Mor as ik mie even tied gaf en mie wat bedapperde, den holp t aaltied meroakel. Lammie’s benaauwdhaid was den zó weer over. Wat was ze den dankboar. Mie veul te dankboar, omreden Lammie von, dat ik haar n kop kovvie verdaind. En doar kon ik heur nait mit zitten loaten. Dij haar ze, net veurdat ze zo benaauwd wer, apaart veur mie zet! Nou vroag ik joe!

Mor och, wat zol t ook. Was t nait mooi om soavends loat nog even n kop kovvie mit Lammie te drinken? Nou den! Woar plaas ik den over! As de kovvie op was muik ik dat ik vot kwam. De woagen haar ik veur bie de weg stoan loaten. Ik luip den over t loantje, langs t daip. Damp en dook dreven bedoard in dichte slieren as n woale om mie tou. Zunder woord, zunder wieze verswonnen ze in t donker. Wat was t den stil. Allent n vogel, dij wakker worden was, gaf n klaain geluudje. In de verte heurde ik t blavven van n hond. n Gehaaimzinnege, stille wereld. En stil was t ook in mie. Hoog boven mie stonden de steerns en wiederop was de moane, as van zulver, t Was net of ze nije moud en nije kracht op mie ofstroalden. n Kracht, dij zok mit mien leven bemuide, dij daip in mie deurdrong. Dat was wat van d’aandere wereld, van d’aiveghaid. En den wos ik dat t aalmoal bienkander heurde, grode dingen en klaaine dingen, t muik gain verschil; de steerns en de moane doar boven en Lammie Pothof en ik hier onder, aiveghaid en n benaauwde borst.