Van de weke bin k ais even fiks aan t toentjen west. k Heb n mooi lappie omgroaven, twij steek daip om de koumizze der goud onder te kriegen.
k Heb vot mien Waalze bonen poot, dij mag ik ter aaltied geern n beetje op tied in hebben. k Wor aaltied wat brandereg in d’hoed as de buren mie veur binnen.
Waalze bonen vin ik n makkelk gewas. Mor doar zel wie t loater nog wel ais over hebben; woar k joe vandoage wat van vertellen wil, dat is over eerdmanspiepies.
Want dou k zo in de grond aan t vruiten was kwamen der hail wat boven, van dij körde kaalken stompies.
En dou docht ik vot weer aan Betje, zo’n vieventwinteg joar leden …
Betje haar net heur eerste poppie kregen. En goud stoer ook.
Mor t was aalmoal in odder en k wol heur wel weer van t bèrre òf hebben.
Mor Betje wol nait.
“Nee hur, dokter, ie maggen zeggen wat ie willen, ik blief hier negen doage liggen en t licht gaait hier zo laank nait uut!”
“Woarom den nait, Betje?”
“Dat is om de eerdmaantjes. Dij stelen joe snachts van alles òf, pikken de botter uut t bottervat, klimmem joe in de gerdienen en haauwgen stief tegen de roeten.
Mor t slimste is dat ze t op pasgeboren kinder veurzain hebben. Zo’n kind stelen ze joe uut de waige en den leggen ze der n aander kind veur in t stee, wat den mainsttied gebrekkelk is of scheel aan t benul het. Dat is den heur aigen kind.
En t ainegste wat doar aan te doun is is dat de kroamvraauw negen doage op bèrre liggen blift en t licht in de koamer nait uut dut.
Den kinnen dij eerdmaantjes niks begunnen. Mien moeke en mien grootmoe hebben mie al van jongs òf aan veur dij eerdmaantjes woarschaauwd.
Der liggen hier in ons toene ja de wereld eerdmanspiepies, dus holden ze hier wel tou!
Laag ie der om?”
“Da’s toch aalmoal biegeleuf Betje!” Mor ik kon maal proaten over trombose, ik mog mooi proaten over t sog, t holp aalmoal niks.
“Wie woagen ons kind nait aan joen nijmoodse fratsen!”
In huus haar k nog n bouk woarin wat ston over geleuf en biegeleuf van vrouger tied.
t Ging over widde en swaarde juvvers, locht- en woaterspouken en geesten en over eerdmaantjes.
En doarin von ik wat k waiten wol. Dij eerdmaantjes kon men zok hail makkelk van d’hoed of holden deur n open schere as n kruus op de waige te leggen tot t kind deupt was.
Of ook deur aaierdoppen vol mit woater in n kringe op de grond rond de waige te zetten.
Den dus gain eerdmaantje der bie komen. Ik vot mit t bouk noar Betje tou. k Heb heur ’t haile verhoal woord veur woord veurlezen.
Wel twij moal.
Dou kreeg Betje t in de goaten.
“Dink ie dat t helpt?”
“k Wait t wel wizze!”
En zo hebben Betje en ik t doan.
En t het holpen!
Betje is gain negen doage op bèrre bleven, zai het ook gain trombose kregen en t sog was meroakel en … de eerdmaantjes duzzen ook nait komen.
“Ie binnen n loze”, laagde Betje, “dat ie dat aalmoal op t Akkedemie leerd hebben!”
“Joa Betje”, zee ik, “de waitenschop staait tegenwoordeg veur niks.”
Om goud in t geleuf te komen mout je mooi laigen kinnen!
Beleef je de toal, cultuur én t landschop van de Veenkelonies!