1984 t Peerde-iezer (noar n legende van Goethe)

Ditmoal, zo vlak veur Hemelvoartsdag, goa ik sikkom twijdoezend joar mit joe in d’historie terogge. En k neem joe mit noar t verre Jeudenlaand tou, noar Judea. t Is doar hoogzummer.

Boven t boare laand staait de goldgele zunne as n glènne bale. Wat n waarmte komt doar òf wat n hette. Kolesoal!

t Gras is overal al zowat verdreugd en stainen en rotsen binnen zó kokende hait, dat ie branden joe as je der aankomen. Men mout zok ter glad over verwondern dat schoapen en sikken hier in leven blieven kinnen.

Onlaand, laand van niks, zol n Grunneger boer zeggen. Der lopen twij manlu te koiern, zo’n joar of datteg zellen ze zowat wezen, om dij gooi. Aalbaaident hebben ze n dikke, swoare board. Der wordt nait veul proat, t liekt wel of zai daip in gedachten binnen. d’Aine, dij vrouger Simon haitte, mor tegenswoordeg Petrus nuimd wordt, dreumt ter van hou t dommeet goan zel as zai in Jeruzelem binnen. Zien meester, dij noast hom lopt, zel doar ja vervast keunenk worden, vervast! Dat wil t volk ja aalmoal!

En dat is n hail goud ding. Want Jezus, zien meester, dut t aine wonder noa t aandere. En hai kin de lu ook sekuur vertellen hou t aalmoal in nkander zit. Mor as e dommeet keunenk wezen zel, in Jeruzelem, den zel hai, Petrus, noatuurlek ook slim in aanzain komen.

Lichtkaans kin hai den wel schatbewoarder van de keunenk worden.

Kerel man, dat zol ja wat wezen. Hai, d’ainvoudege viskerman, zo mor inains n hoge ome. Hai wil der nait over snaren of poggen, mor as t ter op aankomt, den het hai zo’n defteg boantje aiglieks ook wel verdaind. Dag en nacht is hai ja veur zien meester in taauw west. En den mag der wel wat tegenover stoan, woar of nait!

“Moust ais kieken wat doar ligt, Petrus”, zegt Jezus inains. “Doar ligt n peerde-iezer, liekt mie nog oareg nij tou, hai glimt nog as n ekkel.

Dij is vervast nog wel n poar stuver weerd. Pak hom mor gaauw op, den kinnen wie hom dommeet verkopen.”

Petrus heurt wel wat de meester tegen hom zegt, mor hai geft ter gain acht op.

n Peerde-iezer van n poar stuver oppakken as men net as schatbewoarder over gold en zulver dreumt, nee dat paast as n klink op n kraaienust.

n Schatbewoarder bokt zok nait om zo’n schieterijchie. En Petrus dut net of hai t nait heurd het. Den bokt Jezus zok zulf mor, gript t peerde-iezer en stopt t in de buutse.

As t ter op aankomt is Petrus nog mor n kwoajong, dinkt hai, n dikke, aigenwieze kwoajong.

Even loater komen ze in n lutje dörpke. En hou t zo trevven kin, doar zit de smid boetendeure, op n baanke in schare, zok even uut te poesten van t swoare waark.

“Wat geef ie veur dit peerde-iezer?” vragt de meester aan hom.

“Hm, loat ais kieken, k zol zeggen: drij stuver.”

“Akkoord,” zegt Jezus en hai beurt zien drij stuver. Drij huzen wiederop hebben ze kaarzen te koop, binnen net plokt. De meester kocht veur zien drij stuver n puutje mit kaarzen.

Den lopen ze bedoard deur, Jezus en Petrus.

Kerel man, wat is t toch hait, vandoage. De muzzen valen zowat dood van t dak òf, van de hette. En dörsteg dat Petrus is! Zien tonge bakt hom zowat aan de beune van de mond vast. n Slok woater, hai zol der wel k wait-nait-wat veur geven willen.

Den gooit de meester inains n kaarze op de grond. Petrus bokt zok votdoadelk en gript hom: lekker vris, doar mos je nog n stôk of wat van hebben. En weer let de meester n kaarze op de grond valen.

Petrus vergaait zowat van dörst. d’Aine noa d’aandere kaarze pakt hai van de grond op, net zo laank tot t puutje leeg is.

“Bist toch n wonderlieke, aigenwieze kerel, Petrus,” zegt Jezus den.

“Ast die zonet ainmoal bokt haarst, den was dat peerde-iezer van die west en den haarst aal dij kaarzen uut n puutje opeten kind. Mor dat was die te min.

En nou hest wel zo’n datteg moal de rôgge krom moaken mouten.

Doe hest t wat te hoog in dien woapen, mien jong!”

Petrus kikt zien meester ais aan. Verdikke, de man het nog geliek ook, ik haar mit ainmoal bokken volstoan kind, dinkt hai.

Mor Jezus wil t over hail wat aans hebben. “Kiek, Petrus”, zegt hai, “doe dinkst dat ik dommeet keunenk wezen zel in Jeruzelem. Mor dat kinst gerust vergeten.

Der komt eerst nog n haile stoere tied, veur ons baaident, n haile stoere tied, k mag der glad nait aan dinken. En nog wat loater, n week of wat noa Poaske, den komt ter n dag dat ik nait meer op dizze wereld wezen zel.

Den woon ik woaraarns aans, wied boven de wolken. En den krigst mie nait meer te zain. Mor wat ik die nou vertellen goa, Petrus jong, k hoop dast dat aaltied ontholden magst.

Al bin ik vot, toch bin ik bie die en ook bie d’aandern, stoef bie!

Dij mui is geef ik kracht.

Dij gain macht het moak ik staark.

Jongelu worden mui en min, zulfs jongkerels strompeln en strovveln, mor dij mie verwachten kriegen nije kracht. Ze zaailen omhoog as n oadeloar.

Zai lopen, mor worden nait mui, zai sjaauwen wat òf en worden der nait aans van!”

Loater, veul loater, het Petrus t pas begrepen, noa Hemelvoartsdag.

Dat ter in joen leven, al is t aarbaiden en knooien op dor en dörsteg laand, mit stainen en rotsen onder n glènne zunne, zo terekend onlaand, der aaltied Aine is dij noast joe lopt. En mit méér as mit n puutje mit kaarzen.