1984 Hai is stroekeld in Vele

“Doar heb ie vervast nog nooit van heurd,” zee Berend Bezzembinders en hai keek mie wat guteg en trankiel aan.

“Nee, dat klopt, Berend-jong,” zee ik, “hai is stroekeld in Vele, t mag mie nait heugen da’k ter ooit van heurd heb. En k zol ook nait waiten wat t betaikent!

Vertel mor op, n mìns is ja nooit te old om wat te leren. En ik neem aan dast t nait bie dien gat op bedocht hest.”

“Nee hur,” zee Berend, zo monter as wat, “mien grootvoader gebruukte dij uutdrokken aaltied as hai ons t verhoal van Mans Mousstommel vertelde.

k Heb t veur de wizzeghaid nog even noakeken in t Grunneger woordenbouk van Ter Loan en joa hur, t ston der levensgroot in, onder Vele.”

“Wat staait ter den, doar bin k benijd noar. k Heb aaltied maind dat ik oareg goud in Ter Loan thuus was, mor dit is mie nog nooit opvalen.”

“Hai is stroekeld in Vele betaikent dat aine stomdronken is,” zee Berend.

“k Heb ter nog nooit van heurd en k begriep ook nait hou ze der biekomen,” zee ik.

“t Staait in de Biebel, eerlieks woar,” zee Berend Bezzembinders en hai laagde om mien ongeleuveg gezicht.

“k Heb nooit waiten dat ter in de Biebel over Vele schreven is,” zee ik.

“Joa hur,” knees hai, “Ter Loan schreef, t was meer speulen mit woorden.

Net zo as: woorden (of woerden) binnen niks, eenden leggen ja d’aaier!

En dat van Vele staait in de braif van Jacobus, t daarde hoofdstôk, vers twij.

Doar lezen wie: “Want wij struikelen allen in vele opzichten.”

Zuik t mor op. En doar het t volk vrouger van moakt: hai is stroekeld in Vele, as der aine zo dronken as Maastricht was.”

“k Leuf der niks van,” ruip ik nog. Ik vot t woordenbouk der bie en de Biebel en warempel, t was nog woar ook!

Mor Berend Bezzembinders gaf gain acht meer op mie. Hai was der wizze van dat n ongeleuvege Thomas n geleuvege Thomas worden zol, as hom de dingen mor goud dudelk wazzen.

Berend was in gedachten al weer bie zien grootvoader.

De glans en de waarmte van zien kindertied was op zien gezichte te zain.

“Mien grootvoader,” zee Berend, “mien grootvoader vertelde ons vrouger voak t verhoal van hou Mans Mousstommel in Vele stroekeld was. t Was aaltied n oareghaid om doar noar te lustern. Mans was vaikoopman in Jipsenhuzen en men zag hom nooit zunder n sloatje kaauwtebak in de mond.

Smörgensvroug, as hai de bainen tou t bèrre uutsluig, was t eerste wat Mans dee: n sloatje achter de koezen stoppen. Zulfs onder t kovviedrinken huil hai zien kaauwtebak in de mond en den luit hai de kovvie over zien sloatje hìnlopen.

En n klôkje, dij nait over zo’n sappege proeme hìnspuild worden kon, doar was nait haalf zoveul aan. Mans propte aaltied zo’n haalf pakkie kaauwtebak achter de koezen, dat de wange ston hom der al noar.

As hai ais zunder sloatje zat, den sluig zien wange zó hinneweer, dat hai der hoast nait om proaten kon.

Op n goie dag ging Mans noar t maark in Stad tou, om vai te verhandeln.

Vaar dikke, vedde ozzen wol hai doar verkopen. t Luip hom dij dag oareg mit.

Hai was ze mor zó kwiet en hai kreeg der goud geld veur.

n Braifke van honderd gulden en nog wat lös geld ter bie!

Om t pampiertje van honderd gulden nait te verlaizen, borg hai t op in zien tebaksdeuze.

Op de weeromraaize, noar huus tou, ging Mans hier en doar nog even bie n haarbaarge aan. Hai haar ja meroakel goie zaken doan en wel zol der den nait aine op drinken? En nog aine! En nog aine!

t Draaide der op uut dat Mans Mousstommel smoordoen in huus kwam.

Hai was zogezegd stroekeld in Vele.

Mor as t doar nog mor bie bleven was!

Anderdoagsmörgens was t eerste wat Mans doun wol: n nij, vris sloatje achter de koezen stoppen. Mor zien tebaksdeuze was leeg. Der zat niks meer in, gain tebak en ook gain pampiertje van honderd gulden meer!

Hai bölkte en brulde net zo haard as de vaar ozzen dij hai verkocht haar.

Mor dat holp hom gain spier.

Mans haar gusteroavend zien honderd gulden tougelieks mit n sloatje achter de koezen propt. En hai haar der niks van vernomen.

En zo is Mans Mousstommel van Jipsenhuzen in Vele stroekeld,” zee Berend Bezzembinders en hai laagde mie vrundelk tou. “Zo kin n mìns zok wat te doun moaken.”

Mor inains wuir zien gezichte weer zo eerlieks as wat en was hai weer d’olle bedoarde Berend Bezzembinders, dij k nog van vrouger kon.

“As t ter op aan komt stroekeln wie aalmoal in veul opzichten,” zee hai, “mor t is zoas der óók schreven staait, al wait ik nait meer woar: bier en baarmhaarteghaid komen aaltied bie n kander.

En dat is n haile troost, woar of nait?”