1984 Tussen swien en big

Ditmoal, zo vlak veur Sunterkloas, wil ’k joe wiezen op n meroakel mooi boukje, dat net uutkomen is. t Is schreven deur aine van onze beste Grunneger schriefsters. Nies Sap-Akkerman uut Hoogezand. Noar mien mainen is t hail geschikt as Sunterkloaskedo.

In lutje lözze verhoalen, aiglieks meer klaaine petretjes, taikent Nies hou n kind van dizze tied aan t uutgruien is, stappie veur stappie, van ‘bigge tot swien’.

Zolaank joen kinder nog klaain binnen, doun ze niks aans as speulen, eten en sloapen. Nog loater goan ze noar schoule en ast t doar n beetje schier gaait, prakkezaaiern ze verder naargens over en dat huift ook ja nait. t Is heur wereld woarin ze leven, heur aigen zorgeloze wereld, vol fantazie.

Dat dij tied mor zo kört is, waiten ze nait en doar stoan ze ook hail nait bie stil en zo komt stoaregoan de tied dat t echte kinderlieke der òf gaait en den kriegen ze meer belangstellen veur de wereld om zok tou, veur aander kinder, veur aander mìnsen en ze stoan doalek kloar mit heur oordail doarover: stom, dom, olderwets, gek en goa ze mor deur. Veul broanie van “ik wait dat aalmoal wel” en “dat kin ik wel even doun”, mor der binnen ook van dij ogenblikken dat ze haildal uut t lood sloagen bie moeke op schoot kroepen om even aanhoald te worden of om heur verdraitjes te vertellen.

Ze binnen net tussen swien en big in: willen wel bie de groten heuren mor as ze n keer laank opblieven maggen, valen ogen veur haalf tiene al dicht, willen wel geern mit schier goud aan noar schoule, want as ze òl klaaier aanhebben en ze komen wichter tegen, den schoamen ze zok ogen uut kop, mor as ze n jirresloot tegenkomen, mouten ze der over en je zellen t zain, den valen ze der net in. Ze willen zoveul goud doun, mor t mishottjet heur zo voak. Ze steken kop en haals boven joe uut en doar binnen ze groots op: “Ik bin al groter as joe moe!” Mor ze waiten mit heur laange aarms en bainen gain road. En in d’koamer is nog aaltied speulgoudhouke mit auto’s, Lego en aal dij dingen meer en mor aal te groag kroepen ze der in as ze om haalf vaaier uut schoule komen.

Soms denk je wel ais bie joezulf: “Zo groot al en nog zo kinderachteg”, mor dat vuilen ze zulf ook wel. “Peter zegt dat t kinderachteg is om nog mit auto’s te speulen … en dat is t ook wel n beetje, moe hè?”

“Astoe t nog mooi vinst, zol k nait waiten woarom ofst ter nait mit speulen zolst, loat Peter mor proaten, der komt vanzulf n tied dast ter nait meer noar omkikst.”

Vanzulf komt dij tied, mor zo laank e der nog zo’n verlet om het, loat hom mor speulen. Den komt e thuus mit verhoalen over wichter. Dije gaait op schoule mit dije …

“En doe den?” vroag ik.

“Ik nait hur!” zegt e, “ik heb nog gainent, joa, ik wil wel, mor zai nait!”

Ach wat kin t schelen, ze speulen mor, ze kribben mor, t komt vanzulf goud, mor t is muite weerd om ze in de goaten te holden, mit aal heur lewaai en meroakels.

Ain kört verhoaltje neem ik ter uut over.

Snuvvel

“Oeioeioei, oeioeioei, oeioeioeiii,” ropt Snuvvel elke mörgen as jong deure uut is. Zo gaauw achterdeure dichtslagt, begunt e te gilpen.

Snuvvel is jong zien marmodde, n mooi baistje, swaart, broen en wit. Hai woont bie ons in koamer in n gloazen bak. Jong wol toch zo geern n marmotje hebben en dat mog den ook wel, mor hai mos hom zulf eten en drinken geven en schoon holden. Wat was e der wies mit! t Was ook n oareg dinkje, hai het zokse kurege swaarde oogkes en zien neuske snuvvelt de haile dag. Was ook gain noam dij beter bie hom paasde as Snuvvel.

Hai is nou zowat n joar bie ons, mor jong kikt ter nait meer noar uut of om en elke dag mout k tegen hom zeggen: “Smörgens veurdast noar schoule gaaist, moust hom eten en drinken geven, dat waist toch wel, dat haren we ja òfproat.”

“Joa moe, mörgenvroug begun k ter mit en den vergeet k t ook nooit weer, hur!”

Aanderdoagsmörgens as e wossen is en t eten is doan, den ligt e weer mit autochies veur kaggel. “t Is kwart veur negen, moust noar schoule,” zeg k.

Floep, jaze aan, fietse boeten en as e mie n kuske geven wil, zeg k zo bie neuze weg: “Hou mout dat mit Snuvvel, dij zel ik mor verzörgen hè, aans gaait e dood.”

“Och man, glad vergeten, mor mörgenvroug begun k ter mit.” Vot …, noar schoule …

Aandermörgen as e wossen is zegt e: “Eerst even eten en den geef k mien Snuvvel eten, veur k noar schoule goa.” k Geef mor gain antwoord. t Eten is doan en hai gaait speulen en verget Snuvvel …

“k Zei Snuvvel nog ainmoal eten geven en ast hom nou weer vergetst, den gaait e vot.”

“Och, nou heb k hom toch weer vergeten, mor morgen vroug gaait t deur hur!”

Joa … k wait t wel, mor as k in koamer kom gaalpt Snuvvel weer t haile huus bie nkander en den geef k hom mor weer wat, t aarme daaiertje kin t toch ook nait helpen … k Heb nou wel tegen hom zegd dat e votgaait as e der nait beter veur zörgt, mor pa is der ook nog zo wies mit …

Vanmörgen luip e nog in piama, dou e zee: “Ziezo, nou zel k eerst mien Snuvvel mor ais eten geven.” Hai geft hom dreugvouer, mous, wotter en n stukje haard-worden stoede.

“En zo gaait t nou in t vervolg elke mörgen, moe hur!” zegt e. t Zel mie ais benijen.

Ain kört verhoaltje neem ik ter uut over.

t Boukje gaait over doageliekse dingen dij der in n gewoon huusholden gebeuren, woar kinder in opgruien. En zo as Nies Sap-Akkerman t beschrift gaait t veur joe leven.

n Mooi sunterkloaskedo!

‘Tussen swien en big’ kost ƒ 11,90 en is in de boukhandels te koop. As dij uutverkocht binnen belt den mor noar De Boukenkist in Scheemde, tel. 05979-3212, den heb ie t boukje n dag of wat loater in huus.