Beleef je de toal, cultuur én t landschop van de Veenkelonies!
t Was n wondermooie zummeroavend. De zunne kroop in t westen hail bedoard in t nust van n poar wolken, net of e zeggen wol: nou kin t eerst wel weer, veur vandoage het t mooi genog west. En hai trok de donzen bèrre over zok hìn. Doar haar e groot geliek aan. Want wat was t n gruizoame dag west.
En wat haar t volk hom peuterd, op t laand en in toene. Mor nou mos t eerst doan wezen.
En de zunne gaf de mìnsen en de daaier en de bloumen t goie veurbeeld zo as e dat hailtied al doan haar en aaltied doun zel: kiek mor ais om joe tou, lu, t het aalmoal zien uur en tied!
Der is n tied om geboren te worden en n tied om te staarven; n tied om te poten en n tied om te ruden; n tied om te schraiven en n tied om te laggen; n tied om in de raauw te wezen en n tied om te daansen; n tied om stainen vot te smieten en n tied om stainen op te zuiken; n tied om te vrijen en n tied dat je mekoar beter nait aankomen kinnen; n tied om te scheuren en n tied om dicht te naaien; n tied om te swiegen en n tied om te proaten; n tied van komen en n tied van goan. En de wereld begreep t.
t Eerdappellaand, gaail, gruin en vrizze, t staaile koren zoezelnd in n zuchtje wind, d’aartpoulen, de waalze bonen en de snietjemous, t was net of ze wozzen dat ter nou n poar uur van vree en stilstand komen zol. Mor de vogels wazzen doar nog nait aan tou, zai haren t nog nait zo wied. De laiwerik fladderde toch nog mor n moal aal zingend omhoog, de swaalfkes schoten nog aal gierend en roupend mit n bliksiekoaterse voart deur de locht. De koekoeken in t veld ruipen studdiedeur en n poar holtdoeven roekoeden wel honderd moal ‘Welterusten’ tegen nkander.
Mor t mooiste en t zuverste zong toch wel de swaarde liester boven op t schuurtjedak.
Dat dee e al n joar of wat, zo tegen tied dat de zunne vertrok. En ol Thomas Veldhuus, in zien kroakstoultje achter t huus, lusterde en keek. Wat n bliedschop, wat n gelok en wat n inneghaid kwam der uut t keeltje van zo’n vogeltje! Hou was t meugelk!
Wat was der toch veul om joe over te verwondern. En was t nait net of dat daaiertje allain mor veur hom zong, veur hom, Thomas Veldhuus?
Of e zong hou bliede en hou mooi t hier wel op de wereld wezen kon, benoam op zo’n zummeroavend. – Kiek ais Thomas hou dien pronkerbonen tegen de bonestokken opkroepen, wonderliek nait? En dat ieder joar mor weer!
Luster ais Thomas hou dien kadde bie die op schoot ligt te snorren en te spinnen en hou wies e wel mit die is!-
“Paas doe mor op dat hai die nait te pakken krigt”, bromde Thomas in zokzulf, “dat zol mie begroten. Dat klaain zetje dat ik hier nog bin wil ik geern nog noar die lustern kinnen.”
-Dink ais aan vrouger, Thomas, aan dien jonge joaren en aan de tied dat dien Jannoa der nog was. Wat heb ie t goud had mit joen baaident, woar of nait?-
t Mereltje huil mor nait op.
„Joa”, zee Thomas, “doar hest geliek aan, vogeltje, wat hebben wie t goud had mit zien baaident. Vrouger zat ik hier soavends ook, mit Jannoa; t lutje wichtje lag den al te sloapen. Wat was dat n mooie tied. Mor t was ook n stoere tied.
Wat hebben Jannoa en ik n knooien doun mouten. En nou zit ik hier allenneg as ol kerel. Wat is t aalmoal ja benaauwde rad veurbie goan, veuls te rad. As je jonk binnen en nog goud veerdeg, den dink je doar nait aan.
k Wait nog wel dat wie vrouger op school de tien trappen van t leven leren mozzen:
tien joar n kind,
twinteg n jongeling,
datteg joar n man,
fatteg komt t oller an,
fiefteg joar stil stoan
sesteg in t òfgoan
zeuventeg joar gries
tachnteg nait wies
tnegenteg joar kinderspot
honderd genoade bie God”.
En op dat leste doar zol hai, Thomas Veldhuus, den mor op hopen. Zo laank zol t ja wel nait meer duren. Hai was de leste tied slim poesterg, snachts. Dat was gain goud taiken, dat wos e wel. t Kwam vervast van t haart. En as dij t over gaf, den was t doan. t Mereltje zong van bliedschop om de mooie dingen in de wereld, aal mor deur. “Waist nait van ho of van opholden, nè?” mommelde Thomas veur zok hìn, “bist bliede mit t leven, nè?”
En dou was t net of t gelok van dij zummeroavend, t gelok van t mereltje, d’haand langde aan t gelok van ale mooie dingen in t leven van ol Thomas Veldhuus. Hai wos Jannoa weer aan t eten koken in t keuken, hai heurde heur rammeln mit de pannen. En zai nuunde ook weer, joa, warempel, dat was e glad vergeten, dat Jannoa aaltied nuunde in huus. Hou was t ook weer?
Uren, doagen, moanden, joaren vlaigen toerloos, zunder keer.
Alles gaait hier weer verloren niks dat stand holdt om ons heer.
Joa, zo was t, dat nuunde ze zo geern.
En doar zag e t lutje wicht weer mit n siddeltobbe op t tegelpad speulen. Hai luip weer mit de klaainkinder boven op nekke rond, sjonge, dij wazzen swoar hur,
doar wuir opa ja poesterg van … zó poesterg …
En dou was t inains stil in de wereld.
Ale vogeltjes zöchten heur sloapstee op en stokken de kop tussen de veren.
De zunne sluip al n mooi zetje, net as de gewazzen op t laand en in toene.
Elk en aine wos dat ter n tied is dat ter daglicht is en n tied dat t donker is; n tied van drokte en rebulie en n tied van baarmhaarteghaid …
Ol Thomas Vldhuus bleef dij nacht in zien kroakstoultje zitten, achter t huus.
En dou de buren hom saanderdoags vonden ston t gelok van zien leste uur nog in zien gezichte òftaikend. Der is n tied van prakkezoatsies en n tied om t aalmoal aan n aander over te geven.
n Tied van genoade bie God, zeg mor.
Beleef je de toal, cultuur én t landschop van de Veenkelonies!