1982 De kombainen

As n groot, gruin monster, mit schaarbe tanden veur in de bek, vret t kombain zok deur de gaarste. Mit n lewaai, dat heuren en zain joe vergaait, gript e t riepe koren.

De mèzzen, stoef bie de grond, schoeven drifteg hinneweer.

Aan d’achterkaande spijt e t stro in lutje flottjes op de grond. Joa, n groot en grommend monster is t. Hoog, boven op t kombain, zit Hinderk Panman achter t stuur, woar hai dat trillende en stampende mesien mit regaaiert.

t Is zummeroavend, de dag was hait en swaiterg. Mor nou is t wat vrizzer, de zunne is net vertrokken. “t Is glad n oareghaid om dizze gaarste nog even te pakken,” ropt Hinderk tegen zien jong dij hom mithelpt.

“Joa,” ropt dij weerom, “wie kinnen hom zo nog even goud peutern.” As ze n moal rond west hebben blift t kombain bie n grode, swaarde kontainer stoan. Hìnderk trekt aan n poar hendels en den stroomt de gaarste deur de piebe mit n boge der in.

“Hou is t meugelk, hou is t meugelk!”

Ol Knelus en zien vraauw Geertje stoan achter in toene der noar te kieken. “k Loop ter even hìn, Geertje hur, k wil t even dichterbie be kieken.”

“Koom mie der nait onder, hur”, zegt dij, “zo veerdeg bist nou ook nait meer. Wees veurzichteg. Moust ter om dinken dat wie aankom veurjoar al tachteg worden.

Knelus heurt t ains nait meer. Wat klonterg lopt e deur t stro op t kombain òf.

Klaain en wat krom, stok in de haand, staait hai even loater noast de grode roadens van t mesien, dij veul groter as hai binnen.

“Goidag Stevens,” ropt Panman tegen hom, “koom ie ook even kieken? Dat gaait hail aans as vrouger, nait? Dou ie nog mit zichte en welhoake der op òf mozzen.”

Knelus nikkopt mor wat.

“Wat n gevoarte, man, wat n gevoarte!”

“Of wol ie n moal mit in t ronde?” vragt Panman. Ol Knelus zien gezicht licht ter glad van op.

“Joa man, dat zal ja mooi wezen! Ik op mien òldag nog boven op zo’n kombain!”

Hai swaait uut de verte nog even tegen zien Geertje en klontert den wat stommelg de trabbe op, hoog boven op t kombain.

Hinderk Panman geft hom nou en den n koantje dat e der nait òfvaalt.

Doar zit ol Knelus den hoog in de locht, boven op t kombain.

En doar gaait t hìn.

Wat n lewaai. Hai zugt hou de tanden as n wolf in t koren griepen en hou t aalmoal in de hongerge moele van t mesien verswindt.

Wat ging t vrouger toch aans.

Hai zugt zokzulf as jongkerel nog in t blaauw onderboksem veur t swad stoan, de welhoake in de aine en de zichte in de aandere haand, de steriekladde bie de boksembore in.

Wat kon hai dou n labbe aan!

Zo is e ook aan zien Geertje komen, dij achter hom aan kwam mit t binden van de schoven.

Twij banden om de rogge, aine om de hoaver en om de tarwe.

Loater wazzen de òfleggers komen en weer loater de zulfbinders. Den kwam t koren eerst in hokken en den mos der inhoald worden, in schure. Of in bulten. Wat n bulten haar hai zet, joa, dat mos je ook in slag hebben.

En den kwam t dörsmesien.

Aal meer mesienen en aal minder volk, zo is t goan. En nou is der zo’n kombain. Alles in ain mesien, zichten en dörsen.

t Stro lös op t laand of in pakkies en t koren vot in n kontainer.

En ik op mien òl dag boven op t kombain.

Hou is t meugelk, dinkt Knelus.

Loater, weer bie zien Geertje achter t huus, vertelt hai heur hou of e t vonden het.

“Waistoe wat dat woord betaikent, dat woord kombain?” vragt hai heur.

“Nee”, zegt zai, “hou zol k dat waiten.”

“Kombain betaikent kombinoatie, bie mekoar,” zegt Knelus.

“Den binnen wie mit zien baaident ook ja n kombain,”zegt Geertje. “Wie binnen ja ain en wie hebben ons haile leven t ja mit mekoar doan, mit zien baaident op t laand, mit zien baaident koien molken en mit zien baaident hevve de kinder groot brocht. En nou binnen wie mit zien baaident op ons òl dag.” Knelus kikt heur ais aan.

t Zulvergrieze hoar, de kroezen om de mond en aan de haals, t is hom aal invertraauwd.

“Joa,” zegt e den, “zo kinst t ook bekieken, zo’n kombain. En t is mie braid noar t zin.”

“Drink dien kovvie op, voai,” zegt zai, “t is nou nog waarm.”

“Joa,” zegt Knelus, “en den mout wie mor eerst weer aan zied, ducht mie.”

Even loater is t aine kombain nog drok aan de loop op t laand en is t aandere net in n daipe sloap vertrokken.