1985 De kikker en de bolle

As kind woonde ik op n boerderijchie midden in t veld. In Wildervankslerdale. Veur de boerderij lag n braide wieke, dij mit n boge om t huus tou luip, en den t laand liek achteruut, bie de loane langs. En zo lag mien olderliek stee net in d’elboge van de wieke, zo tevree as wat!

Bie zummerdag mog ik geern n zetje bie t daip zitten. Wat was t doar den stil en vertraauwd. n Hail aigen, mor ook n hail aigenoardege wereld von ik ter.

Hier en doar dreef n loage gruine kreuze sloaperg en tevree as n dikke vlije op t woater. Aal ogenblikken brobbelde ter even in. Den kwamen bobbeltjes gas van ondern, uut de bragel, noar boven tou. t Was net of de kreuze den even zaggies smakkend de lippen van mekoar òf dee.

In d’onderwale gruide t raait, dat stil en veurnoam in t waarme zunlicht te doddern ston.

En t mooiste was dat je t raait twij moal zain konden: in d’onderwale èn in de spaigel van t daip. Blaauwboards sweefden en schoten hìnneweer, assmis stoef over t woater, dat ter rillens van kreeg. Laankbainde muggen en woaterspinnechies runden over de kreuze en zo mor over t daip, of t niks was. En nou en den zag je n tonebieter sloom onder n snoukeblad deur swemmen.

Dreumen kon je doar aan t daip, dreumen en vertelsters bedinken. En je konden der ook van alles beleven, haile biezundere dingen.

En over zo’n biezunder ding, doar gaait dit verhoaltje over.

k Was, dink ik, n jonkie van zo ’n joar of zeuven, aachte, dou ik op n zummernommerdag weer ais in d’onderwale van t daip zat. Op n snoukeblad, stoef veur mie, zat n dikke gruine kikker stil veur zok uut te kieken. Wat mie dou veur t eerst goud opvol was, dat e zo ’n braide bek haar en zokse gr ode ogen, net of z’hom tou de kop uut gruiden, noar boven tou. Warachteg, hai leek wel wat op Knelus Kniepstuver, jóa man, dij haar net zo’n kop! Knelus Kniepstuver, dij ons aaltied kunstmizze verkopen wol en dij doar n haileboel sinten veur hebben wol. Veuls te veul sinten, von ons voader. Zoveul sinten haar ons voader nait, lang nait. En den kregen ze der roezie om, voader en dij vaalze Knelus Kniepstuver.

Kiek, de sloeke onder zien bek ging aal op en dele, van dij kikker. Dat was bie Knelus Kniepstuver ook zo. Dij kikker was vervast net zo vaals as Knelus Kniepstuver, dij achter voader zien sinten aan zat. Wacht ais, k zel dij kikker n dikke staine tegen de kop aan smieten, docht ik.

Mor veurdat ik n dikke staine vonden haar was der al weer wat aans te beleven.

Aan d’overzied van t daip lag t gruinlaand van buurman Kaaizer. Doar luip n dikke bolle in. Mor t was dij nommerdag zo gloepende hait dat de bolle zok nait verruierde.

Hai ston doar, groot en staark en swoar, net n standbeeld. Ik kon mor zo zain dat dij bolle naarns bange veur was. En hai wol wizze nait lieden dat n aander de lutje kaalvertjes, dij wiederop luipen, wat doun zot. Dat dus vervast ook gainaine woagen. Nee hur, ie huvven dij bolle mor even aankieken, dij staarke bolle, den kwam zokswat nait meer in joe op. Doar mos elk en ain wel groot respekt veur hebben. Net as veur ons voader.

Warempel, dij bolle leek wel wat op ons voader.

Dij luit zok ook nait van de wieze brengen.

Kiek mor ais wel doar staait, ruip ik tegen de kikker op t snoukeblad, den zelst ter wel mit opholden om dien sloeke aalwegdeur op en dele te doun. Doar staait ons voader!

En huifst t ook nait weer lappen dast hom zoveul sinten veur dien kunstmizze òfvragst!

Ons voader zol wel gek wezen dat e die der zoveul veur geft, doe gemaine Knelus Kniepstuver.

En wat bist mor n lutje schieterd, doe doar op dij snoukeblad. Vergeleken bie ons voader, doar in Kaaizers gruinlaand, bist mor n iepenkriet, n kerel van niks. Zörg der eerst mor ais veur dast net zo groot en zo staark as ons voader worst!

De kikker mit zien braide bek loerde mie vaals aan dou k zo tegen hom pruit.

Nee, ruip ik weer, moust mie nait aankieken, kiek mor noar ons voader.

En warempel, hai dee t!

d’Ogen rolden hom nog wieder uut de kop dou hai ons voader doar stoan zag. Want hai zag t zulf de as ik: doar ston n staarke bedoarde kerel, dij even mit n veurpode op de grond stampte, dat de grond ter van trol. Ik kon t aan diz’ kaande van t daip vuilen. En wat keek e kwoad. Nait echt kwoad noatuurlek, nait kwoad op mie. Mor wel kwoad op n vrumde. En slim kwoad op Knelus Kniepstuver, dij hom de kunstmizze veul te duur verkopen wol.

Kinst t nait velen, nè, dat ons voader zo groot en zo staark is, nè, ruip ik. Kinst t lang nait velen. Zè’k die ais wat zeggen? Bist n schiet-in-de-boksem!

En dou, k heb t zulf zain, dou wol dij kikker ook zo groot wezen as ons voader. Hai wol gain spier minder wezen!

En hai bluis zok op. Hai hapte noar locht, zien sloeke ging al mor op en dele en hai slook t aalmoal deur. Zien lief wuir net n trom en zien vaalse bek wuir aal braider en braider.

Zien grode, domme ogen stonden al as twij widde, gladde koatsebalen op zien kop!

Bist n aigen wieze, bist n snakkerd en bist nog nait haalf zo groot as ons voader, ruip ik nog.

De kikker pompte mor deur, net of e gek worden was. Hai wol en hai zol net zo groot as ons voader wezen. En dou inains, borst hai uutmekoar!

Der bleef gain fits of foazel meer van hom over! Hoera, hoera, ruip ik en k stoof as de weerlicht noar huus tou. Ons voader was op dörsdele aan t waark. Knelus Kniepstuver is dood! ruip ik achter de poest, hai is uutmekoar borsten! k Heb t zulf zain!

Mor ons voader wol t nait leuven. t Was vervast te mooi om woar te wezen, docht ik.

En dou heb ik ons voader t haile verhoal verteld, net zo as t gebeurd was. En dou pas wol e t leuven! En hai laagde der om, zo bliede was e.

En hai streek mie wel drijmoal over t hoar, zo mooi von hai t dat Knelus Kniepstuver dood was.

Mor dou n dag of wat loater Knelus Kniepstuver der weer aan kwam om ons voader kunstmizze te verkopen, dou brak mie de klombe!

En dat zai hail gain roezie muiken, mor n bult plezaaier haren, dat beston toch nait?

Knelus Kniepstuver was ja borsten, k haar t ja zulf zain!