1983 Uut stof en tot stof

Ol Menno de Boer zat mor wat triesterg veur zok uut te kieken.

t Wuir nou toch oareg minder mit hom, joa, as ter goud op aankwam kon e zok aiglieks nait meer allain redden.

Vievenzeuventeg was e verleden weke worden, nog nait staf-old netuurlek, mor wat uut t stro zetten, nee, dat was der nait meer bie.

Hai was allaank bliede dat e smörns zien goud nog aan kreeg; d’aine aarm was de leste tied wat lammeg worden en t linker bain haar e ook zowat gain macht meer in. De buren keken wel n beetje op hom tou, dat hai zien gerak nog kreeg en dat ter wat eterij in huus kwam. Waarm eten moaken, nee, dat haar hai al in gain tiedstieden meer doan.

As buurvraauw hom nait aal ogenblikken in n steertpannechie n beetje brocht, den kreeg e nait wat.

“t Wordt tied dat ie in n bejoardenhuus komen,” haar zai al n moal of wat zegd.

Mor dat wol Menno nait. Nooit!

Hai wol in zien aigen huus dood goan. En dat zetje, dat hai nog te goude haar, zol t wel goan zo as t goan mos. Hai haar hier zien haile leven woond en hier wol e blieven ook!

Mien haile leven, docht Menno, wat heb ik ter aiglieks van trechte brocht?

Dat haar e de leste tied voaker, dat hai aan vrouger dinken mos, aan zien kindertied.

Den zag e zien voader weer op t laand knooien en zien moeke mit de swienepot aan de loop, in t stookhok.

Assmis was t aalmoal zo dudelk dat hai t branden van t eerdappelloof, bie haarfstdag op t laand, roeken kon.

En loater, dou hai zulf n huusholden had haar, dou was t aalmoal ook lang nait vanzulf komen.

Wat haren zai der stoer zeten, hai wos t nog goud.

Dag en nacht wazzen z’aan t waark west, in dij datteger joaren.

Mor instee dat zai wat veuruut kraben konden, was t aal mor minder goan.

Der mos glad geld bie.

Menno, mit zien branderge netuur, haar t nait verkroppen kind.

En veurdat hai t zulf in de goaten haar, was e al aan de draank west.

En doar komt roezie en sloagerij van. t Duurde mor even of Oaltje, zien vraauw, was mit Derkie, t lutje wichtje, votlopen. “Zo laank astoe nait van de draank òfblifst, zo laank zugst ons hier nait weer!”

Menno haar de draank vot stoan loaten, mor hai haar zo’n stieve kop, dat, hai wol heur der nait weer in hebben. In t begun haar Oaltje hom nog wel n moal of wat n braif schreven en Derkie ook, n kinderbraifie.

Mor Menno haar t gat tegen duzzelboom aangooid: niks wol e meer mit heur te moaken hebben, hai zol zokzulf wel redden.

En de braiven haar e net zo weerom stuurd, zunder ze te lezen.

In loater jaren haar hai ook nooit meer wat van heur heurd.

“k Wait nait ains of ze nog wel leven,” mommelde Menno in zokzulf.

Hai zuchtte swoar.

“k Haar t aalmoal hail aans doun mouten, mor ja, achternoa koakeln d’hounder.”

Afijn, zo laank zol t ja wel nait meer duren. Wat mennegsten was t vandoage?

Zestien feberwoarie, As-Woensdag, ston op kelender.

Och joa, dat was ook zo, vrouger. Den wazzen z’al op tied in Roomse kerke en den kregen z’aalmoal n kruuske van aaske op t veurheufd, aaske dij haaileg was.

“Uut stof bin ie nomen en tot stof zel ie weerom goan,” wuir der den zegd.

Zo ston t ter schreven. En zo was t ja ook, n mins was ja n vergankelk wezen.

En doar mog men wel ais wat voaker bie stilstoan.

Men was der nog mor zuneg, op dizze wereld, of men mos al weer vot, veurdat men der op verdocht was.

Hai haar der loater nait veul meer aan doan, zachies aan was t aal minder worden.

En nou, vlak veurdat zien ìndje der heer was, nou kwam t aalmoal nog weer n moal noar boven.

“Wat heb ik ter aiglieks van trechte brocht, van mien leven,” mommelde Menno in zokzulf.

Hai gaf zulf t antwoord. “Nait veul deegs!”

Buurvraauw stak nog even t kop om d’houke van deure.

“Hou is t, De Boer?” vruig ze.

“t Gaait wel zo’n beetje,” zee Menno.

“Ie mouten der nait van schrikken, De Boer, hur,” zee buurvraauw, “mor der staait n jonk wicht bie joe op stoebe. En dij maint dat zai joen klaaindochter is.

Z’haar wat in de papieren van heur moeke snuusterd en doar wat braiven van joe in vonden. t Wicht zegt dat t braiven van joe wazzen, braiven van heur moeke en heur grootmoe.”

t Haart ston Menno zowat stil.

Zowat zol toch nait meugelk wezen?

“Loat t wicht ter mor even in komen,” zee e.

“Hou hait zai?”

“Alie,” zee buurvraauw. “Alie, noar mien Oaltje,” zee Menno.

Der is dij oavend hail wat proat in t huus van Menno de Boer.

Hail wat proat, hail wat schraifd en hail wat swegen.

Oaltje was al meer as twinteg joar dood en Derkie n joar of drij.

“Wat het heur scheeld?” wol Menno nog waiten.

“Opoe is in heur sloap sturven, k heb heur ains nait goud kind, mor moeke het mie veul over heur verteld.”

“En dien moeke?” vruig Menno.

t Wicht kreeg troanen in d’ogen. “Moe het n hail laank zaikbèrre had,” zee ze, “zai het joaren in n verpleeghuus legen.”

t Wuir Menno te veul, t gemoud luip hom vol.

“As k dat mor waiten haar,” snokte hai, “as k dat mor waiten haar!

En dat aalmoal deur mien toesterge netuur.”

Alie keek hom aan, deur heur troanen hìn.

“Opa,” zee ze, “Opa …”

En meer woorden wos zai nait, wazzen der ook nait!

De staaile, stieve Menno de Boer mos eerst n haalfverlamde ol stumper worden, veur e zeggen kon: “Oaltje mien wicht, vergeef mie t.”

En dou was t net of der in de kroezen en in de vollen van zien veurheufd n kruuske te zain was, net as vrouger op As-Woensdag; n kruuske woar nait allain vergankelkhaid in te lezen was, mor ook genoade, slim veul genoade …

En zo was t goud.