1983 Eet joe zat, hold joe glad

“De mìnsen willen nou ainmoal bedrogen wezen,” zee Jans Spieker, “en zo’n pries is bepoald spiegelogisch.”

Ik haar n bossie bloumen bie hom kocht en Jans draaide der mit veul misboar wat papier om tou.

k Wol even noar n kammeroad van mie tou, dij in t zaikenhuus lag en op t leste ogenblik was mie t in t zin schoten dat ik doar aiglieks nait mit lege handen aankomen kon. Zodounde was k even bie Jans aan wupt, om n bloumpie.

De pries ston der bie: f 4,90.

Zo’n pries van f 4,90 of f 9,90 of f 12,90, dat vin ik flaauwe kul. Zet ter den toch gewoon vief of tien of dattien gulden op. En dat haar k net omstandeg aan Jans uutlegd.

Mor hai von dat spiegelogisch.

“Psiegelogisch of nait, mor doar trappen toch allain mor haile dommen in,” mainde ik, “elk wait toch wel dat f 4,90 zowat vief gulden is.”

“Ik zai t al wel: ie hebben gain spier verstand van spiegelogie,” laagde Jans, “vief gulden of vaarnegenteg, dat is n hail groot verschil, spiegelogisch bekeken.”

“Op de kop of n dubbeltje,” zee ik, “en boetendat is t nait spiegelogisch mor psiegelogisch.”

“Net wat ik zeg,” zee Jans, “mor van spiegelogie, doar heb ie veur gain dubbeltje verstand van, dat heb ik al wel deur! Op dat terraain kin ie nog hail wat van mie leren.”

Jans gnivvelde n beetje, loerde mie ais aan en zee: “t Is n gekke wereld tegenswoordeg en de mìnsen worden ook aal gekker.”

“Hou mainst dat?” vruig ik wat nijsgiereg, want Jans het aaltied smuie verhoalen.

“t Gaait over mien schoonmoeke,” zee Jans, “mien schoonmoeke op t Knoal, ie kinnen heur wel.”

“Is dat nait vrouw Mik, dij doar vrouger n bakkerij had hebben? Joa, dij kin k wel, dat was aaltied n goud kregel mìns, kon proaten as Brugman.”

“Persies,” zee Jans, “persies, der is heur gain spinweb veur de mond wozzen.”

Hai laagde nou van oor tot oor.

“n Week of wat leden, dou ik op n oavend n kop kovvie bie heur dronk, dou zee ze tegen mie dat zai even bie dokter west was. Heb ie den scheel of zo? vruig ik heur. Want t ol mìns is ja nooit zaik. Zo laank as mie t heugen wil heb k heur nog nooit kloagen heurd.

En ook ditmoal was t nait veul biezunders, zai haar n beetje last van heur liggoam, nait slim, aan d’rechterzied van t lief. t Was meer n wat volleg gevuil. Ik vruig heur netuurlek vot of zai aal doage wel ontlasten haar, dat is ja t eerste woar n mìns aan dinken mout, woar of nait, ie binnen ja ook dokter.”

Ik nikkopte. t Zol mie nij doun hou t verhoal ofluip.

“Ik sluig de spieker op de kop,” zee Jans, “zai haar mor ain moal in de week ontlasten. Nou, doar was hail makkelk wat aan te doun, woar of nait.

Ie kinnen t spreekwoord toch ook wel: hol vouten waarm, dik wat in daarm, achterdeur open, nait te gaauw noar dokter lopen!

Mor zai was al bie dokter west. En dou k heur zee dat dij heur vervast t ain of aander middeltje veur de deurgang veurschreven haar, wat agarol of zo, da’s ja n perboat middel: ain of twij lepels op n dag en de boudel lopt weer gesmeerd, dou wer t ol mins glad wat vranterg.

Dokter haar heur n braif mitdoan veur t zaikenhuus! Stelt joe ais veur, votdoadelk noar t zaikenhuus tou, nou brekt joe toch de klompe, woar of nait.

Wat zeg ie doar nou van, ie binnen ook ja dokter.”

Ik huil mie mor stil, wat mos k ter ook op zeggen! Mor Jans zat hailndaal nait op mien antwoord te wachten.

“Persies,” zee Jans, “net wat ie zeggen: mit n beetje wondereulie was t ook wel weer veurmekoar komen.

Ik zee tegen mien schoonmoetje dat zai zok wat op d’haals hoald haar, nou zol ze wat beleven!

Want in t zaikenhuus doar spouken ze vot van alles mit joe uut.

Slangen in d’haals en mit stangen mit spaigels der aan van achtern bie joe in, tot aan joen navvel tou. En den tappen ze joe ook nog zowat n kan bloud òf.”

“Dat was nait slim spiegelogisch van die, Jans,” zee ik.

“Dat was t wel,” zee Jans, “want k wol heur der ja nait hìn hebben. Zai haar zulf ja net zo laank tegen heur huusdokter aankwedeld, tot dij heur in lest mor n braif veur t zaikenhuus mitdee.”

“Hou is t òflopen,” vruig ik. “t Is net zo goan as ik zegd heb,” zee Jans, “z’hebben heur wat agarol veurschreven, net wat ik al zegd haar. Aalmoal weer onkostens veur niks.”

Hai haar de bloumen in t langen leste in t papier zitten en langde mie de bos tou.

“Ik zeg aaltied mor zo: eet joe zat en hold joe glad!” zee Jans en keek mie trankiel aan.

“Houveul is t?” vruig ik.

“Vief gulden, netuurlek,” zee e, “ie hebben ja toch gain gevuil veur spiegelogie.”