1984 Van widde mörgensteerntjes

t Was inains bladstil worden bie ons achter t huus, spoukachteg stil.

Gain zuchtje wind was der meer en zulfs de bloaren aan de popelierenbomen bewogen zok nait meer; net of zai d’oam inhuilen.

Nog even en der zol n dikke dunderbuie aanzetten komen. De locht was al zo swaart as de nacht en der hong n vrumde stilte, vol van de gehaaimzinneghaid van twijdonkern, as de kleur van de dingen inains vot is. Sparrebomen en stroekerij achter in toene, dij net nog in licht- en donkergruin te pronken stonden, leken nou troesterg en swaartachteg te lustern noar t draaigende rommeln van t dunderweer in de verte. Mor de lutje widde bloumkes van de mörgensteerntjes, doar z’ook wel vogelmelk tegen zeggen, leken nog witter en zuverder as aans. t Leek net of der zulverwit licht van òfstroalde.

In en in stil was t.

De noatuur wachtte op de dingen dij komen gingen.

Even zoezelde en roeskede n vrumde huver deur t stroekgewas hìn, mor vot ter op was t weer gehaaimzinneg stil: de stilleghaid van wachten en de gehaaimzinneghaid van verwachten. t Weerlochtte keer op keer in de verte en t swoare, donkere rommeln van t dunderweer rolde as n brommende borries over de wereld.

Dou, onverwachts, stoven aal gierend n poar swaalfkes driest langs de swaarde locht, trokken zok naarns wat van aan, leken wel blind veur t onweer te wezen. Zai swaaiden en swierden zo jenteg as wat, nou en den was even t widde van de de liefies te zain. En de laiwerik in t veld kon zok ook nait meer bedappern: hai begon aan zien tocht omhoog, aal zingend en fladdernd.

t Duurde mor even of alles wat vogel was, was aan t roupen of aan t zingen of aan t juchtern.

De koekoek melankeliek en swoarmoudeg achter in t veld, de swaarde Hesters vol bliedschop en speulseghaid, de holtdoeven bedoard en veurnoam. En de muzzen, de muzzen welterden zok weer as kwoajonges in t mul zaand.

t Was of ale gelok van de wereld der nog gaauw even uut mos, nou t nog kon, net veur t dunderweer aan. Kraaltjes van meziek, pereltjes van speulseghaid sprongen en wupten tegen de swaarde locht op en dele.

Mor de widde mörgensteerntjes, dij z’ook ook wel vogelmelk nuimen, stonden der stil noar te lustern, ingetogen en zuver.

En dou docht ik aan n hail old verhoal, dij grootmoe ons zo geern vertelde, dou wie nog lutje kinder wazzen.

Hou de widde mörgensteerntjes op de wereld komen binnen, of, zoas grootmoe zee: t vogeltjesmelk.

t Is al n hail old vertelster.

Joaren en joaren leden, – t wazzen hier in dizze kontraainen aalmoal nog moerazzen -, dou binnen ale vogeltjes n moal in opstand komen.

Zai wazzen mies en kwoad, zo nareg as wat.

En woarom? Zai haren in de goaten kregen dat hail veul daaier, as der jongen wazzen, zulf melk moaken konden.

De biggen dronken bie t moekeswien, de kaalvertjes bie de kou en de volentjes bie t peerd. En ook bie de honden en de katten ging t net zo. Mor zai, de vogeltjes, haren der mor veur te zörgen dat de jongen te vreten kregen: roepen en wurms, zoaderij en muggen en deken, zai konden ieder bod mor weer aan de sjaauw goan. Der was hoast gain vlaigen tegen aan: aalwegdeur zaten de jongen in t nust te roupen om méér, méér, de snoaveltjes wiedwoagen open. Woarom, verdikkemie, woarom haren zai as vogeltjes gain melk!

Den zol aal dat gevlaig en gerun òflopen wezen, den konden zai t ook bedoard-aan doun, net as t peerd en de modde.

Nee, zai nammen t nait langer! Zai wollen ook melk hebben, vogeltjesmelk!

De laiwerik was d’aanvoerder van de vogeltjes, hai dee t woord!

Vrumd aiglieks, zo’n laiwerik is aans zo schichteg en verlegen as wat.

En nou inains t mondje veuraan?

Mor goud, dij laiwerik haar destieds nogalwat proatjes, slim genog hoast.

Der mos en der zol vogeltjesmelk komen! Mor de wieze oele, de keunenk van ale vogels, wol der eerst niks van waiten. Hai schudkopte wat, zee dat d’aander daaier gain aaier leggen konden en dat ter verschil blieven mos en zo, mor t holp hom niks. De laiwerik bleef mor aan t drammen en aan t zeuren.

Nou was der in dij tied nog gain insproak en zokswat, zo as wie dat tegenswoordeg hebben: al is t in dizze tied wel wat overdreven assmis: om n ding van niks mout ter uren vergoaderd worden. Mor n keunenk of n boas in vrouger tied, dij zien gezonde verstaand haar, dij lusterde wel goud noar zien onderdoanen.

Nou, dat dee dij wieze oele ook. Mor dat ter verdaipens in hom zaten, dat zol loater wel blieken …

“Goud”, zee d’oele op t lest, “goud, der zel vogeltjesmelk komen. Aankoom joar om distied, den zel t ter wezen, reken der mor op. Mor wie mouten t wel op ons aigen stiel doun, op vogeltjesstiel. t Kin nait zo as bie d’aander daaier; dij heur jongen hebben ja gain schaarbe snoavel zo as onzent.

Stelt joe ais veur dat ons jongen mit dij snoavel melk uut ons titjes zoegen mouten. Nee, dat bestaait nait, ons titjes zollen ja vot raauw worden en gloepende zeer doun.

Nee, t mout op aander stiel.”

Dou wazzen ale vogels eerst weer tevreden, de keunenk zol zien uterste best ja doun. De wieze oele is snachts noar de moane touvlogen en het doar zoad van t vogeltjesmelk vothoald.

t Joar der op bluide t vogeltjesmelk overal woar vogels wazzen.

Mooie, widde bloumkes, doar t licht zulverwit van òfstroalde, net of t licht van de moane was.

En wazzen de vogeltjes dou nait kwoad? Begrepen ze nait dat zai dik bedrogen wazzen?

Och gunst nee, dij wazzen t joar der op t al laank weer vergeten dat zai om vogeltjesmelk vroagd haren.

Zó binnen dij lutje widde bloumkes van de mörgensteerntjes, doar z’ook wel vogelmelk tegen zeggen, op de wereld komen. Zó en nait aans!

En as der assmis n dunderbuie aanzetten komt, as t aalmoal duuster is, ook in joen leven, den wordt t inains toch weer licht, net zo licht as t schiensel van de moane is.

Licht van hoop en troost, van widde mörgensteerntjes.