1983 De Sameritoan van t Egyptenìnde

Op n oavend loat, nog nait zo laank leden, luip ter n jongkerel over t Egyptenìnde richten Muntendam. Hai was gezelleg uut west, in n disko-bar, woar e zok oareg vernuverd haar.

Zo monter en vlôgge as wat stapte hai der over. Nog even goud de sokken der inzetten, den was hai zó in huus.

Mor dou, hailndaal onverwachts, kwam der mit duvelsgeweld n auto aanstoeven.

Remmen gierden. Der sprongen drij kerels uut dij hom bie de kladden grepen en bölkten: “Dien geld, en rad ook!”

De jongkerel was zo verbalderd dat, hai kon zok nait verweren.

De kerels reten aan zien goud en grepen hom in de buutsen.

t Leken wel n stel wilden. Mor dou zai zien poddefulie pakken wollen, dou verzedde de jongkerel zok. En dat haar hai beter nait doun kind, want o, wat sluigen zai der op.

Zai trapten hom woar z’hom trappen konden, t was aal bloud.

Haalf-benulloos sakte hai inmekoar.

Hai heurde nog dat d’auto volstoof, veurdat hai hailemoal boeten westen ruik.

En doar lag e, aan de kaande van de weg.

Hou laank of hai doar wel legen haar wos e loater zulf nait meer dou hai weer biekwam.

Alles dee hom zeer en zien haile gezichte zat onder t bloud.

Hai perbaaierde om in de bainen te komen, mor dat kreeg hai lang nait veurmekoar.

“Help mie!” ruip e, “help mie!” Mor zien stemgeluud was zo zacht, dat gain mìns heurde hom.

In t langen leste kwam der toch aine aanlopen, op t tegelpad aan d’aander zied van de weg.

Dat was n doomnee.

“Help mie!” ruip de jongkerel weer.

De doomnee heurde wel aine roupen en hai zag ook wel dat doar n manspersoon op de grond lag. Och, dat zol wel weer n versloafde aan drugs wezen of aine dij te veul draank op haar.

Doar kon hai zok mor beter boeten holden.

En boetendat, preekte hai nait zundag op zundag dat men zok wied vot van de zunde holden mos? Nou, hier zag je den hou t ging as men zok doar niks van aantrok.

Gain wonder dat de wereld haard achteruut ging. Der zat ook ja mor meer n haandjevol volk in kerke, sundags.

„Help mie!” ruip de jongkerel.

Mor de doomnee luip deur.

n Zetje loater kwam der weer aine langs. Dat was n opbaauwwaarker, dij hailemoal in t hoar zat: n dikke snorre, n swoare board.

Ook hai heurde de jongkerel wel roupen. Mor hai zat vol van zien aigen zörgen. Der wuir tegenswoordeg zoveul bezunegd op sosioal terraain, dat hai was der lang nait rusteg op dat e zien waark nog wel holden zol.

“Nou kinje zain hou of t dommeet goan zel,” docht e, “ale hulpverlainers t bos in en wat gebeurt ter den? Den krigt zo’n versloafde aan verdovende middels gain hulp meer. Zo’n rötboudel zol t worden. Nou, hai kon t ook nait helpen.”

En vergramd en vergreld op de moatschappij bozzelde hai wieder.

“Help mie!” ruip de jongkerel.

Dou kwam der n sigeunder langs. Dij scharrelde overdag wat bie de weg, -hier en doar wat handeln en pangeln-, mor as t ter op aankwam zette hai nait veul uut t stro.

Mor doar haar hai gain kui of mui van. n Tuutjefloiter, joa, dat vonden de mìnsen hom. Vrumd volk wazzen dij sigeunders en as t mor even kon wollen de lu dat slag volk t laifst nait bie zok in de buurt wonen hebben.

“Help mie!” ruip de jongkerel weer.

De sigeunder der op òf. Hai zag vot wel hou beroerd de jong der aan tou was.

In draf runde de sigeunder noar zien huus tou en even loater was e der weer mit n grode auto. Want dat mo-je ze noageven, dikke auto’s hebben ze voak wel. Verzichteg torde hai de jongkerel der in en lee hom op d’achterbaanke hìn.

En dou is e vot deurreden noar t zaikenhuus in Winschoot tou.

En loater wol hai der gain sìnt veur hebben.

As ie dit verhoal uut hebben, den begriep ik best dat ie wat begunnen tegen te sputtern. En hier en doar zel ie wel n beetje geliek hebben.

Mor ik zol zeggen: sputter nait te veul, want in de Biebel staait persies net zo’n verhoal: over de barmhartege Sameritoan. De Jeuden haren de Sameritoanen ook niks in de reken en doarom wazzen zai goud vaals om dat verhoal.

Leest t mor ais noa. Of zeg ie: “Hol op man, zit toch nait aan n dood peerd te trekken?”