1983 Van n doezendpoter

Der was ais n doezendpoter, of doezendbainder, zoas men hom ook wel nuimt, dij aaltied gelieke monter en vlogge over de grond kroop.

As e wol kon e mit zien doezend poten overal wel in draf hìn runnen.

Mos hai ais even achter in toene wezen, och gunst, t was mor n wup of hai was der. Of in de hoanebaalken klaauwstern, of boven op t dak, t muik hom aalmoal niks uut: hai was der mor zo!

t Was n kiepeg en kregel daaiertje, dij zok overal wel mit vernuvern kon.

En elk en aine haar n boel oareghaid aan hom.

As t ter op aan kwam was t aiglieks nog n dikke kwoajong ook!

Wat mog e geern even mit aine van zien vuilsprieten n slakke over de kop strieken en aan hom vroagen wel t eerstes bie de andievieplanten wezen kon.

Mit zien kurege ogen kon e den net uutkieken of e t mainde.

Mor de slakke kon hom al wel, dij stak aine van zien hoorntjes uut en kirrelde de doezendpoter der mit in zien zied.

Slap van t laggen ging dij der den van deur. Naarns muik hai zok zorgen over, naarns haar e kui of mui van.

Mor op n dag kwam hai n dikke, vedde gruine roebe tegen. Dij kon t lang nait velen dat de doezendpoter veul meer poten haar as haizulf.

En hai haar wat bedocht, woar e de doezendpoter mit uut stuur kriegen kon.

O, wat was t n smeerlap, wat was t n smeerlap, dij roebe!

“Kiek ais, doezendpoter”, zee e, “doe hest nou wel doezend poten, woarst hail haard mit votrunnen kinst, mor hestoe der aiglieks ooit wel ais over noadocht mit welkse poten doe t eerstes begunst, ast aan de loop gaaist?”

“Nee,“ zee de doezendpoter, “noatuurlek nait. Wat kin mie dat nou schelen mit welkse poten ik t eerstes begun.”

“Den bist dom”, zee de roebe, “den bist hail dom. Ieder levend wezen mout aaltied goud noadinken over wat e dut, woarom e t dut en hou e t dut. Dat dou ik ook. Ik dou t aalmoal omdat ter dommeet n mooie vlinder uut mie opvlaigen gaait. Mor doe, doe runst ja mor wat veur poelegrap en oareghaid hinneweer. Nee, doe bist dom, slim dom!”

Dat von de doezendpoter nait zo mooi en hai ging stief noadinken mit welkse poten hai begunnen zol te lopen.

Mor hai haar ja zóveul poten, dat, des te langer hai noadocht, des te minder hai t wos.

Mor hai huil vol, hai wol ja nait dom wezen!

Mor hai kon t zok mor nait bedinken.

Hai wos t nait, hai wos t nait!

En zodounde is hai nooit meer van t stee òfkomen. Aan dit verhoal mos ik dinken dou k verleden week mit mien buurjong Berend aan de proat kwam. Berend kon oareg nuver leren. Nait dat hom t aalmoal aanvloog, nee, hai mos der wel goud achter heer zitten. En dat ging hom schier òf.

Dat is mainsttieds zo: aine dij der sikkom niks veur doun huift komt voak lang zo wied nait as aine dij goud op t iezer bieten mout.

Zo was t ook mit Berend.

n Flinke jong was t, geliekmoateg van noatuur. En over n moand of wat al kloar mit t leren.

Mor ditmoal was Berend wat neerslachteg.

Hai vertelde mie dat zien verkeren mit Annie uut was.

“Het Annie t uut moakt?” vruig ik.

“Nee, ikke,” zee Berend.

“Mogst heur inains nait meer lieden, Berend?”

Ik kon mie t glad nait begriepen. t Was aaltied zo’n monter span.

En zai luipen ook al n joar of wat mitnkander. “Och nee,” zee Berend, “dat is t nait. k Bin nog net zo wies mit heur as wat. Mor k heb ter ais goud over noadocht hou t wieder mit ons goan mout. Ik bin dommeet kloar mit t leren, den bin k fysiotherapeut, mor woar zel k in de vrede waark kriegen. Dat mag ie mie ais vertellen.

En mit Annie is t al net zo, dij lopt nou al om huus tou.”

“Annie was zeker van streek, Berend?” vruig ik.

t Vol ook ja nait mit, veur de jonge mìnsen van tegenswoordeg, men zol der ja glad moudeloos onder worden.

Mor om joen verkeren doarom uut te moaken?

“Annie kon zok t nait begriepen dat ik t doaron uutmuik. Zai von dat wie deurzetten mozzen, mit ons baaident, ook al haar wie gain waark. ”

“As Annie nou ais verkeren kreeg mit n aander, hou zolst dat vinden?”

“Den wuir k gek,” gromde Berend.

“Der komt n aander tied noa dizze tied, Berend,” mainde ik, “dat is aaltied al zo west. En woarom zo t dit moal aans wezen?”

Moust oppazen dast nait t laifste dast hest votsmitst in n onbedocht ogenblik, allain omdast sneu over aans wat bist. En lichtkaans is t over n joar of wat weer hail wat beter.”

“Ie kinnen makkelk proaten,” zee Berend, “ie hebben ja nog waark.”

“Ik perbaaier die n beetje te helpen, Berend jong. En moud verloren is aal verloren. As Annie en doe nog net zo wies mit mekoar binnen as eerder, den main ik, dat ie joen verkeren weer aan moaken mouten. Ook al is der nou gain waark, t aandere kin der wel gelieke goud om deurgoan.”

En dou heb ik Berend t verhoal van de doezendpoter verteld, de doezendpoter dij ook veul te stief noadinken dee over hou t mos.

Dij zien noatuur inains ook nait meer te boat nam.

“Hm”, zee Berend, “k zel der ais over noadinken.” n Dag of wat loater haar Berend zien Annie weer stief aan d’aarm.

Noatuur was gelokkeg staarker as de leer!