Der binnen doagen dat n mìns d’haile wereld wel aan kin. As smörgens de zunne al vroug op t spreekkoamerroam staait en der gain swoarzaiken in de praktiek binnen, as ons wiekzuster net beld het dat t kind en de kroamvraauw, woar k zörge om haar, meroakel in odder binnen, den liekt zo’n dag n dag van zunschienweer te worden.
Och joa, ons wiekzuster wait ja wel sekuur woar n ol huusdokter wurms over het, zai kin n aander zo stoadegoan van hoaver tot görde. Doarom belt zai mor even op tied: is d’ol man ook weer rusteg!
En as den, bie aal dij mooie dingen, joen eerste klant in de wachtkoamer ook nog Paiter Piepkenail is, den krigt zo’n dag n golden glans, den kin der niks meer mis goan.
Paiter Piepkenail, wat heb k al wat mit hom beleefd! t Is nog hail nait zo laank leden dat Paiter t houstdraankje, dij ik hom mitdoan haar, mit n kwoaie kop deur de geutstaine in t aptaik lopen luit.
“Ie hebben mien housterij niks in de reken, aans haar ie mie nait zo ’n lekkeris-draankie mit doan”, ruip Paiter. “Ie waiten toch wel dat mien liggoam wat pittegers verlangt! Ik mout n teer-draank hebben!”
Mien volk wos wel dat ik twij soorten houstdraankies haar: n broen-achtege, woar wat lekkeris en verdikke, ook nog wel wat dans in zat, en n gruin-achtege mit wat teer-spul der in.
En hou t zo komen is, doar bin k nooit achter komen, mor men mainde aaltied dat dij gruine beter was as dij broene. “k Heb t ducht mie goud te pakken, hai het mie n teer-draank mit doan”, heurde ik wel ais aine zeggen dij op stroade veur t spreekkoamerroam n bekinde tegen kwam. Mìnsen haren nooit in de goaten dat ik in mien spreekkoamer woord veur woord heurde wat ter op stroade zegd wuir.
Ha ha, mìnsen mozzen t ais waiten! En wat ter in de wachtkoamer òfproat wuir, doar kreeg k ook hail wat van mit. t Is mie wel ais overkomen dat ik aine, zeg mor Mans Mousstommel, uut de wachtkoamer ophoald haar en hom persies vertelde wat veur lasten hai haar: “Loat mie dij dikke stainswelle op dien gat mor ais even zain. Mans.”
“Hou wait ie dat ik doar n stainswelle zitten heb”, vruig Mans den verwonderd.
“Kin k aan dien kop zain.”
In t ongeleuveg gezichte van Mans vochten den respekt en daip ontzag veur wat dij ol dokter wel wos mit t gevuil dat hai, Mans, dik bie de bok doan wuir. Dat leste gevuil won t mainsttieds, want zó veul haar Mans mie nou ook nait in de reken, ook al vertrok ik gain spier van mien gezichte. En as ik den wat kwoasi- nareg ruip of der nog wat van kwam: “k Heb nog meer te doun, jong!”, den vlogen de hupselen, woepsie, op zied en struupte Mans de baaide broeken in ain vege noar ondern tou en prezentaaierde hai mie zien glènne stainswelle. “Ah, kammeroad, komstoe bie mie op verziede?” plaasde ik den.
Mien laive tied, loat ik ter mor mit opholden, ik kom der ja hailemoal van op hobbel. Zo gaait mie t aaltied as ik over Paiter en Mans aan de proat kom.
k Heb Paiter dou zo ’n staarke teerdraank mitdoan. En k heb ter mit n korreltje koaliumpermanganoat zo’n vaalse sangen kleur aan geven, dat duvel zulf hom vervast nog nait opdrinken wol!
Ik wait nog hou Paiter n moal op t spreekuur kwam omreden hai haar last van de gale. En nait zo ’n klaain beetje ook! t Was net in dij tied dat ter veur t eerst veul medisienen in zetpillen zatten. Vrouger was dat nait zo. Zetpillen wazzen der veur as je last van aambeien haren en aans naarns veur. Mor goud, Paiter kreeg zetpillen mit. „Drij moal doags zo’n ding van achtern der in steken, Paiter”, zee ik, “den zel t lichtkaans wel gaauw weer overbetern. En nait te veul vet eten.” Soavends was Paiter der al weer. “Dij dingen, dij zetpillen van joe binnen nait te vreten!” ruip Paiter kwoad. „Dij zolst ook ja van achtern der instoppen, dij moust ook nait opeten, jong! Dat heb ik die toch dudelk verteld, nait?” zee ik. “Van achtern? In mien gat? Mor k heb gain aambeien, man, k heb last van de gale!” ruip Paiter kwoad.
“k Heb die t goud zegd”, zee ik.
“k Mainde dat ie mie veur de gek haren”, zee Paiter Piepkenail, “ie hebben ja wel voaker t maal vel om! Mor hou kin dat ooit helpen, medisienen van achtern as je last van de gale hebben.”
En hou k ook pruit, Paiter wol gain zetpillen hebben, mor n draank. En omreden ik n stieve kop heb en mie de wet nait veurschrieven loaten wil, is Paiter zunder draank en zunder zetpillen weer òfraaisd. n Dag of wat loater was Paiter zien gale al weer overbeterd, dinkelk van vranterghaid.
Wat zol d’ol jong vanmörgen hebben?
“Ie mouten mie even n poar koezen trekken”, zee Paiter Piepkenail. Hai haar t ducht mie drok, want hai scheurde de mond al wiedwoagen open. Ik haar der nait veul belang bie om koezen te trekken, k haar t vrouger ook nait leerd, in Stad. Mor t volk van ons dörp von dat n huusdokter ook koezentrekken onder de knije hebben mos, of e der veur leerd haar of nait. Rijken in Pekel en De Groot in Onstwedde konden t ook ja. Zol ie den minder wezen? Van nood haar k n tange van tandarts Oosterheert op t Knoal laind. Nou is der zowat veur ieder koeze of tanne n apaarde tange, mor Oosterheert dee mie aine mit. “Doar moust die mor mit redden”, zee e, “en boetendat, moust mie t brood nait uut de mond steuten.” Nou, doar huf e nait benaauwd veur wezen, want koezen trekken, dat heb ik nooit goud in slag kregen, mit mien aine tange, mien universeel tange, zo as ik hom nuimde.
En noa n joar of wat wazzen der nait veul lu meer bie ons op t dörp dij zok ter aan woagen wollen.
De mainsten wazzen wel zo loos om votdoadelk noar Oosterheert tou te goan as heur de koezen jeukten. Mor bie Paiter Piepkenail mos de botter weer geld kosten.
Hai stak zien vinger in de mond en wees mie de koezen aan. “Ze zitten al hailemoal lös”, zee Paiter en stötte t spul wat hìnneweer. Warempel, t was zo. Mor t wazzen gain gewone, rötterge koezen, nee, t was aal gold. Paiter haar veur n kaptoal in de mond zitten!
Nou, dat was mor even biegoan. Ik greep mien universeel tange en wupte t haile spul der mor zo uut. “Kloar”, zee ik, “drijfiefteg Paiter”, en wol de koezen in d’òfvalemmer gooien.
Dou schoot Paiter as n snouk noar veuren tou en reet mie de koezen uut de tange.
Hai haar n klaain beetje bloud om de mond zitten. “Bin je maal? Doar was t mie nou net om te doun! k Heb groot verlet om geld. En dit is n kaptoal weerd!”
En veur ik ter op verdocht was ston Paiter al weer bie deure.
“Schrief t mor even aan”, zee e nog.
k Heb nooit aine zain dij meer verlet om geld haar as hai en dij t in zien eerlekhaid en ainvoudeghaid zó kenboar muik.
“Man, man, bedoar die toch”, ruip ik nog, “ik kin die wel n beetje veurschaiten, Paiter.”
“Da’s mien eer te noa”, ruip Paiter Piepkenail. En vot was e!
Woar, vroag ik joe, woar vin je dit soort kerels nog?
Beleef je de toal, cultuur én t landschop van de Veenkelonies!