1982 Annie’s nije begun (n kerstverhoal)

“Moe, willen ie vanoavend wel op t jonkie pazen? Derk en ik willen geern noar n pop-konzert tou, hail in Rötterdam. Wie mouten den wel op tied vot, om n uur of drije al wel en wie binnen der tegen mörgentied pas weer.

Ie kinnen den wel bie ons sloapen blieven.

En of ie nou in joen aigen huus zitten of hier, dat dut ja niks òf, ie binnen ja toch allain.”

Annie haar der eerst nait veul zin aan had.

Zai was verreweg t laifst in heur aigen huus.

Mor Dienoa haar nogal oareg aandrongen, net zo laank tot Annie zo’n beetje beloofde om te komen. Wat n roare dag om hail noar Rötterdam tou te goan, d’oavend veur de Kerstdoagen nog wel. Din bleef men toch gezelleg in huus, bie de kerstboom!

Nait dat Annie zulf n kerstboom haar, och gunst nee, dat was heur te veul rompslomp. En dat de kinder heur op t leste ogenblik vruigen, dat ston heur ook lang nait aan.

Assmis kwamen z’in weken nait te roeken of te kieken en nou mos moeke mor op stel en sprong komen. Nee, Annie kon der glad wat foek om worden.

En t jonkie was ook nog zo’n drok kind!

Vaar joar was t nou al weer en n dikke hantam. Mor t was der toch op uutdraaid dat Annie beloofde om te komen, dij middag veur de Kerstdoagen. Annie was al jong wedevraauw worden. Zai en Hinderk haren ain kind, n wichtje van twij joar, Dienoa, dou heur man verongelokt was.

Zai haar der dou hailemoal allent veur stoan. En t was heur smereg òfvalen, veuraal dou Dienoa n joar of zestien, zeuventien west was.

Nee, Annie von zulf dat zai mor n stoer leven had haar.

Dienoa was n klitse van n wicht west en t mog n groot wonder haiten dat ter n voader veur t kind was, dat Dienoa kregen haar.

Derk en Dienoa wazzen in Winschoot wonen goan, nou al weer n joar of vare leden.

De kinder leefden heur aigen leven op n menaaier woar Annie nait al te veul begrip veur haar.

En t jonkie was stok verwìnd. Nooit wuir hom der wat verboden, nooit kreeg hai n tik op de vingers, t kon aalmoal mor.

t Ston Annie assmis lang nait aan, mor as zai der ais n moal wat van zee, den kreeg ze vot n grode mond. Dienoa was ja n bekstôk van n wicht.

In d’loop van tied was Annie aal stiller worden, stiller en zoerder.

En zai was ja nog mor twijenvatteg joar. t Was heur net tou of heur leven al zowat veurbie was.

En stoadegaan haar zai zok meer en meer in zokzulf inkapseld, de libbe mainsttieds op t daarde knoopsgat en n gezichte as n oortieke.

Van de fleurege Annie in t begun van heur traauwen was niks meer over.

Annie von t aalmoal nait meer de muite weerd.

In gain joaren was der meer n spiertje waarmte in heur leven west.

En wat slimmer was, zai haar der ook gain belang meer bie, of verlangst der noar.

t Zol wel goan zoas t goan mos.

Wat zol t ook ….

Noa t middageten ging Annie mit de bus noar Winschoot tou.

Derk en Dienoa stonden al vol ongeduld te wachten. Zai wollen vot vot, t was ja nog n hail ìnde rieden, mit d’auto. Joa, t jonkvolk dee t mor tegenswoordeg.

“Vouer ie dommeet d’hounder nog even, moeke?” vruig Derk nog, veurdat hai d’autodeure dichtsmeet, “t vreten staait in t schuurtje.”

En doar stoven z’al hìn.

t Jonkie was gelokkeg rusteg. t Was aans aaltied zo’n droktemoaker, mor nou was hai mooi aan t speulen in d’koamer.

Komaan, docht Annie, loat ik d’hounder vot mor even vouern, veurdat t donker is.

Mit n bakkie gemengd koren luip zai op t hounderhok òf en streude t op de grond.

t Was vorsteg weer, de poulen woater wazzen bevroren. De hounder begonnen aalmoal drok te pikken, mor de hoane stoof vot op Annie òf.  Zai gilpte t uut van schrik. Dat zai dat vergeten was, dat t zo’n kwoaie hoane was!

Zai muik dat zai uut t hok kwam, mor de hoane sprong heur boven op de rôgge.

Annie klonterde der uut en strompelde over de drumpel.

Mit n smak kwam zai op de haarde grond dele. Eerst vuilde zai niks, mor dou z’omhoog kwam, o mìns wat n piene aan heur bain!

Zai dus nog gain tone aan de grond doun.

Mizzelk as n kadde was ze.

Zai jammerde t uut! Wat dee dat ja gloepende zeer! As dij mor nait broken was. Van mizzelkhaid en doezelkhaid luit Annie zok mor weer op de grond sakken. Zai mos der sikkom van breken.

Buurman Berend, dij net in zien toene luip, haar vot in de goaten dat ter wat gebeurd was. Hai kwam der in draf aanlopen.

“Heb ie joe zeer doan?” vruig e.

“Man, o man, wat dut mie t bain zeer, k bin bange dat mien enkel broken is,” snokte Annie.

Berend holp heur omhoog. “Sloag joen aarm mor om mien nekke tou,” zee e.

t Was n hail gekrukkel en gewup veurdat Annie in d’stoule zat.

“Loat mie mor ais even noar joen enkel kieken,” zee Berend.

Annie trok de kouze uut. De enkel was oareg dik.

“t Liekt mie tou dat e goud verstoekt is,” zee Berend, “mie ducht dat ter mor ediklappen op mouten. ”

“Woon ie hiernoast?” vruig Annie.

“Joa,” zee Berend, “ik bin Berend de Wit en “k woon nog mor n moand of wat hier in Winschoot. ”

“Ik bin Annie,” zee Annie, “de grootmoe van t jonkie hier, van Henkie.”

“Wat is der mit joen bain, grootmoe?” vruig t kind.

“Verstoekt, mien jong,” zee Annie, “en k bin bange dat ik die dommeet nait noar dien berrechie brengen kin. ”

“O, den help ik wel even mit,” zee Berend.

“Goan wie den mit zien drijent Kerstfeest vieren?” vruig Henkie.

“Dat zol mooi wezen, want k vin der niks aan dat pabbe en moeke votgoan binnen.”

“Ik dink dat buurman wel noar zien aigen huusholden tou mout,” zee Annie.

“Nee hur, ik woon hailemoal allain in t huus hiernoast,” zee Berend, “en as ie geern willen dat ik bie joe t Kerstfeest vier, den dou ik dat mit plezaaier, want allain is mor allain.”

Hai keek even om zok tou. “Mor wat is t hier ja n ongezellege boudel, der is ja hail gain kerstboom,” zee e der vot achteraan. “Zel k joe ais wat zeggen? Ik hoal mien kerstboompie op, den moak wie mit zien drijent der n hail mooi Kerstfeest van. Goud?”

Annie nikkopte verwonderd en Henkie was glad uut de kedde.

Dij oavend wuir n oavend om nooit weer te vergeten. Berend haar nait allain zien kerstboom aansleept – mooi versierd mit balen, engeltjes en engelnhoar en mit n haileboel lichies – mor ook zien lutje elektronisch örgeltje. En puten vol slik en aander lekker goudje.

t Was stil bie de weg en t was waarm en gezelleg in t huus van Derk en Dienoa. De koamer, woar t eerst noar edik roken haar, was nou vol van de reuk van keerzevet, wien en kerstkranzen.

Berend vertelde t Kerstverhoal.

Hou t Kind in n staal geboren was, bie schoapen en ezels.

En dat t in n krubbe legd was, omdat ter in de haarbaarge gain stee meer vrij was. En dat Kind, dat was Gods aigen zeun!

En dat dat lutje kind op de wereld komen was om ale mìnsen dij t stoer haren te helpen.

Elk en ain kon bie hom terechte. Dij verdrait haar, dij ongelokkeg was, dij allain was, t gaf niks, Hai was der veur ons aalmoal.

En deur Hom kreeg je weer waarmte in t gemoud.

Zo vertelde Berend.

En doar hebben zai loater ook van zongen, net as d’engels.

Berend zat achter t örgeltje en Henkie kroop bie hom op knije.

Annie wos nait wat heur overkwam.

Langzoam mor zeker zeker ging de haarde körste om heur gemoud smelten.

Zo waarm en inneg haar zai t nog nooit beleefd.

Wat loater, dou Berend t jonkie noar zien berrechie brocht haar, kwamen zai aan de proat.

“Doe hest zeker nog nait veul mitmoakt in dien leven?” vruig Annie aan Berend.

Dij keek, daip in gedachten, noar t licht van de kerstboom,

“Meer as mie laif is,” zee e.

En dou vertelde hai zien verhoal.

Hou hai jonk traauwd was en dat zai al rad twij kinder kregen haren.

En hou zai mit zien varent n auto-ongelok kregen haren.

“Ik zat zulf achter t stuur.”

Zien vraauw en de baaide kinder wazzen op slag dood west. “Ik heb moanden in t zaikenhuus legen. Mor dou k weer kloar was, was t leven mie gain dubbeltje meer weerd. Joaren en joaren bin k opstandeg bleven.

t Wol mor nait slieten, waarom mos zowat gebeuren?

Woarom mozzen mien vraauw en mien baaide lutje kinder zo mor dood?

Ik heb God vervlökt, ik wos mie der gain road mit.

Dit joar bin k veur t eerst wat tot rust komen.

k Heb t overgeven kind. Al begriep ik t woarom nog nait, ik heb t aalmoal nou in Gods handen legd. Hai zel t wel beter waiten as ik.

Doarom heb ik nou ook n kerstboom nomen.

Veur t eerst sunds t ongelok, woar k zulf gain spier schuld aan haar.”

Annie was der stil van worden.

“Hou old bist nou, Berend?”

„Twijenvatteg,” zee e.        

“Mag ik die mien levensverhoal ook ais vertellen?” vruig ze, wat verlegen.

“Tou mor mien wicht,” zee Berend, “t wordt ter vast makkelker van.”

Dou Annie der kloar mit was, was t n zetje stil.

De keerzen stonden in stille vree vertraauwd te branden.

Verzichteg zöchde Berend zien haand noar dij van Annie.

t Was of t Licht van de Kerstdoagen zok in heur gezichten spaigelde.

t Licht dat staarker is as verdrait en piene en dat mìnsen bienander brengt.

Dou ruip t jonkie van boven.

“Gaaist even kieken, Berend?”

Berend ging noar boven om even mit Henkie te proaten en dou hai weerom kwam keek Annie hom aan.

“Zo’n jonkie haren wie ook nog wel hebben kind,” zee ze.

“Wie mit zien baaident?” vruig Berend.

Annie wuir rood as n robaide.

Haar zai zok nou mor zo bloot geven? Zai, dij zoere Annie?

Berend kwam dicht bie heur zitten.

Wat wazzen zien ogen vrundelk, wat wazzen zien handen zaachte.

“Wat is t n zegen as mìnsen mekoar zo goud begriepen,” zee e.

Zo zaten zai wel n uur stil biemekoar, bie de kerstboom.

Der wuir hoast gain woord meer zegd.

As t stil is in joen gemoud, den is t ook stil om jou tou.

Wat loater zee Annie: “Zel wie t Stille Nacht nog n moal mit zien baaident zingen, Berend?”

Berend keek heur aan.

Wat haar zai toch n laif gezicht.

Dou Derk en Dienoa in t koamer kwamen, hailendal wild en laggereg, mit pop en patat, dou zongen Berend en Annie net n laid van de Kerstdoagen, n laid van vree.

“Wat zel wie nou beleven!” ruip Dienoa.

“Ik docht dat ie al wel laank op bèrre liggen zollen.”

Mor Annie zee: “Nee hur, en ik goa ook nog noar mien aigen huus tou.

Berend brengt mie doar wel even hìn.”

t Luip al tegen mörgentied dou Berend Annie noar huus tou brocht en heur mitholp om op bèrre te komen.

Zai keken mekoar even aan.

Annie streek Berend om zien gezichte tou.

“k Heb nog nooit zokse mooie Kerstdoagen had, Berend.”

“Kerstdoagen mouten nog komen, wicht, dit was nog mor t veurspul. ”

“Blief mor bie mie, Berend,” zee Annie, “blief aaltied mor bie mie.”

En in aal ainvoudeghaid zee Berend: “Geern, mien wicht.”

Wat loater ludde de torenklokke de Kerstdoagen in. Berend en Annie wazzen dicht biemekoar.

“t Gelok wordt ons toulud,” flusterde Annie. Golden zunnesteroalen streken langs de gerdienen, d’sloapkoamer in.