1984 t Snoetje noar t Knoal, Martje!

t Is soavends loat. Roeg weer boeten deure. De storm jagt as n roazende om t huus tou en bonkt as n kwoad baist tegen de vinsters, dat ze der van rabbeln. De regen striemt as n swebe tegen de roeten, schaarp en vaals.

Wild en driest hoelt en giert n vlaigende storm tegen t dak en tegen de muren aan. Noodweer is t. Binnen is t stil en vredeg. De laampe geft n aailaandje van helder licht op toavel, doar k aan te schrieven zit. Mit dit weer kin je beter binnen wezen.

Wacht, t is net of de wind toch wat òfnemt, of t slimste achter de rôgge is.

Mor nee, de störm het n roam nomen en bonkt nou nog woester en vilaainer as eerst: mit duvels geweld as n roazende borries!

Ik huver der glad van.

“Nou zel de bèlle goan,” zeg ik inains.

De vraauw kikt op. “Leuf dat mor nait,” zegt ze, “mit dit weer is der gain mìns bie t pad!”

“Nou zei de bèlle goan,” zeg ik nog n moal. En k wait aiglieks ains nait woarom ik dat zeg. Of toch? Heb ik n moal mitmoakt dat bie zok noodweer soavends loat de bèlle ging?

k Luster noar de störm en k zuik drifteg in mien geheugen: hou was t ook weer?

En woar? En wel? En den, inains, zai k hom weer stoan: ol-Berend.

Klaain en moager, mit blode kop: Berend Brandholt. Och gunst joa, nou wait ik t weer, nou zai ik t weer! t Is al zo’n lutje datteg joar leden, in t Alteveer was t, k was nog mor n joar of wat huusdokter …

t Was overdag stil en zaacht weer west, echt n mooi noazummertje.

Mor tegen twijdonkern begon de locht zok te zetten: swaarde wolken kropen in t westen noar mekoar tou, net zo laank tot d’haile locht vol van n donker draaigen was. t Weerlochtte overaal. Der stak n buiege wind op, dij aal staarker wer. Op t lest juig n roazende störm woest en driest over ons dörp. t Duurde de haile oavend. Noodweer was t.

De stroaten wazzen leeg. Wel nait bie t pad huf bleef rusteg in huus.

Ik zat wat te lezen. Wat is der mooier om vredeg in huus te zitten as t boeten zok roeg weer is. t Was nait te hopen da’k ter nog uut mos.

Dou ging inains de bèlle! Ik dee deure open. Doar ston, hailndaal verwilderd, ol-Berend Brandholt op stoebe, n lutje, moager kereltje.

De störm reet aan zien flodderge jaze en bluis zien laange, grieze hoar veur zien ogen langs. Berend zee gain goidag of niks, mor ruip tegen de störm in: “Ie mouten votdoadelk even bie de vraauw komen, votdoadelk!”

Hai kon zok mor zuneg verstoanboar moaken deur t gedoaver van t störmweer.

“Woar het zai den last van, Berend?” ruip ik, net zo haard as ik kon.

“Zai het keliekkramp in t lief. Al meer as drij uur. Zai kin t nait meer uutholden, t ol mìns staait op kop in bèrre!” bölkte Berend.

“Ik kom der aan!” ruip ik.

“Deure is lös, ie kinnen der zó instappen,” ruip Berend nog, en raaisde weer òf, t noodweer in.

Deure is lös? docht ik, wat maint Berend doar mit? Hai is vervast ja veul eerder bie zien huus as ik. k Heb mie der wieder niks uut moakt en n zetje loater ree k noar Berend en Martje Brandholt tou.

Dat was heur aigliekse noam nait, ik mainde dat zai van Stainhuus haitten, mor elk en aine nuimde dij baaident van Berend en Martje Brandholt.

Woarom dat zo was, doar bin k nooit achterkomen.

Berend en Martje woonden wat achteròf. Mit d’auto kon je der op kloarlichten dag wel komen, mor in t baalke duuster was dat aiglieks nait vertraauwd. Doarom luit ik de woagen mor bie de haarde weg stoan en luip t leste ìndje.

t Vol mie nait tou, t huus ston veul wieder vot as k docht haar.

De störm ging nog as n wild baist te keer. Ik docht nog dat ter wel makkelker boontjes wazzen as huusdokter op n dörp, dou k bie t huus aankwam en de deure open stötte. k Sjaauwde vot mor deur noar de koamer tou, woar de bedstee was.

Verdikke, Berend lag der ook al weer in!

“Bist ter al weer inschoten, Berend?” vruig ik verwonderd.

“Joa”, zee Berend, “ik kin t naarns beter kriegen as in mien aigen waarme nussie.”

Berend en Martje laggen der mit zien baaident in, lepelsgewieze, mit t gat noar mie tou.

Martje lag veuraan.

“Wat scheelt ter aan, Martje?” vruig ik.

„Draai die Martje,” ruip Berend, “t snoetje noar t Knoal!”

En wup, Berend en Martje gingen tougelieks, wup!, op d’aander zied.

Martje haar last van gaalstainen, al n joar of wat. Mor zo slim as vanoavend was t nog nooit west.

“Keliekkramp,” zee Martje.

Ik onderzöcht t ol mìns zo goud en zo kwoad as t ging.

“Mie dunkt, gaalstainen,” zee ik, “k zei joe der n spoitje veur geven, den zel t lichtkans wel gaauwachteg òfsakken.”

Ik gaf Martje n spoitje.

“Wordt t al wat makkelker?” vruig Berend noa n tel of wat.

“k Kin der nog niks van vernemen,” zee Martje. Mor n zetje loater sakte t toch òf.

“Wat main ie doarmit, Berend?” vruig ik, “mit t snoetje noar t Knoal, doar heb k ja niks van begrepen.”

“Och gunst man, doar’s ja niks bie. Martje en ik liggen aaltied lepelsgewieze in ons bedstee. En as k mie ais n moal omdraaien wil den zeg ik: t snoetje noar t Knoal, Martje, of aansom, t snoetje noar Winschoot, Martje. Wie wonen hier ja tussen t Knoal en Winschoot in.”

“O, zit dat zo!” begreep ik.

Martje’s keliekkramp was nou zo’n beetje weer over.

“k Leuf dat ie joe der nou wel mit redden kinnen,” zee ik.

“Joa,” zee Berend, “ducht mie ook.”

“Doarom jongelu, k zol zeggen: t snoetje mor noar Winschoot!” plaasde ik.

En warempel: in ain vege, tougelieks, draaiden Berend en Martje zok, wup!, weer om, t gat noar mie tou. De mond vol mie open, zowat haar k nog nooit mitmoakt! Mor dou k even loater, aal gnivvelend, deur de störm binzelde, bedocht ik dat ter aiglieks toch gain mooier boantje was as huusdokter op n dörp.

Den beleef je nog ais wat!